Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 30 juni 2025


Desniettegenstaande liet dit feit den achteruitgang der liberale denkbeelden zien, overal behalve in Amsterdam. De grootste inspanning van het Liberalisme, om in de Eerste Kamer het verloren terrein terug te winnen, was geheel mislukt en deze nederlaag schraagde zeker het wankelende ministerie niet, maar het zag zich het vertrouwen van het kiezerscorps ontzegd.

De modewoorden, «behoud, liberalisme, reaktie, verblinding der tegenparty die 't altyd glad mis heeft ministerieele krizis, periodieke òndergangen van 't vaderland» enz. drongen tot z'n studeervertrek door. Wel stuitten hem vroeger, als ruwe vloeken den vrome, al die vage uitdrukkingen, hem die de godsdienst van 't exakte bekleed, maar men is nooit straffeloos 'n kind van z'n tyd.

Het trotsche woord van den eersten minister was geen ijdel woord. Hij begon de wetgeving en het bestuur van den staat in te richten naar de beginselen van het liberalisme en hij slaagde er in, een tijd van voorspoed en grootheid voor de natie te scheppen. »In die dagen«, schreef Mr. Schaepman, »welke Mr.

Zeker, ze was van revolutionairen stam, ze had hare wortels in de beginselen van 1798, maar temidden van reactie en contra-revolutie scheen het liberalisme heilrijk te zijn. Het werkte bevrijdend en moedgevend. Het had zijn stellingen nog niet ten volle ontvouwd en was nog ongedeeld. De Roomschen waren dankbaar voor het tegenwoordige en zij verwachtten veel van de toekomst

"Wanneer men van de schare onzer tegenstanders diegenen aftrekt, die aanspraak kunnen maken hetzij op onze hoogachting, omdat zij te goeder trouw hunne krachten wijden aan eene in hunne oogen loffelijke zaak, hetzij op onze deernis en onze verschooning, omdat zij blindelings gelooven hetgeen hun gepredikt wordt door lieden, die zij voor bekwamer houden dan zich zelven; ik bedoel, wanneer men het totaal der liberale partij vermindert met de som van hare dupen en van hare dweepers, en gij zult mij toestemmen dat geen dier twee elementen geacht kan worden, tot de kern der partij te behooren, blijken nooddruft en eerzucht de voorname springveeren van het liberalisme te zijn.

De vooruitstrevende partij, zoo verklaart een der leiders, Mr. J. A. Levy, heeft zich gedrongen gezien, tengevolge van de trage houding van haar oudste zuster in het liberalisme, de banier voor haar te ontplooien. Het waren minder beginselkwesties dan kwesties der praktijk, die haar onafhankelijke houding wettigden en verklaarden.

Het Voltaireaansch royalisme, een zonderlinge verscheidenheid, heeft een niet minder zonderlingen tegenhanger gehad; 't was het Bonapartisch liberalisme. Er waren ook andere, meer ernstige groepen van vernuften. Hier peilde men het beginsel, ginds hield men zich aan het recht.

Het woord van den grooten theoreticus van het Liberalisme in Nederland was volkomen waar; het waren werkelijk twee beginselen, die duidelijk op het oogenblik, dat hij schreef, met elkander handgemeen werden. Het was waarlijk de godsdienstige kwestie, die in den schoolstrijd uitgevochten moest worden.

Van de volstrekte vrijheid, door het liberalisme gepredikt, kon geen zedelijkheid of harmonie uitgaan. »De vrijheidsleer", zegt Bucher, »stelt vast, dat ieder mensch tegenover de anderen geheel vrij is, en hierin slechts door de vrijheid van zijn evenmensch wordt begrensd.

Natuurlijk moeten de instrumenten streng verborgen worden gehouden voor oningewijde oogen. Nu zijn tegenwoordig het liberalisme en het sceptimisme ook al op de Nieuwe Hebriden doorgedrongen, en ik geloof niet, dat ten minste de jongeren er nog aan gelooven.

Woord Van De Dag

1195

Anderen Op Zoek