United States or Maldives ? Vote for the TOP Country of the Week !


Analyseeren, verdeelen, is een hulpmiddel tot studie. Qui bene distinguit, bene docet, ja, en zelfs: qui bene distinguit, bene discit... dit alles is waar, maar Femke verstond geen latyn. Zy onderwees niet, en leerde niet, ze onderging slechts.

Eenvoudiger lieden in die dagen, en die minder dan Gerrit Gerritsz. t'huis waren in Grieksch en Latyn, vergenoegden zich met van hunnen hollandschen Gerrit eenen quasi-latynschen Gerhardus te maken.

De geleerde Desiderius Erasmus, iemand die zekerlik beter Latyn en Grieksch kende, als zyne moedertaal, althans als de oud-germaansche taalstammen, heette eigenlik Gerrit. En omdat zyn vader ook Gerrit heette, zoo noemde hy zich Gerrit Gerritsz., dat is Gerrit Gerritszoon, of Gerrit, de zoon van Gerrit.

Het schijnt dat Gerrit Gerritsz. meende dat in dezen naam Geraart het woord geeren, begeeren opgesloten lag. Dies vertaalde hy zynen naam in het Latyn tot Desiderius, en in het Grieksch tot Erasmus, en nam deze dubbele begeerte aan in de plaats van zynen oorspronkeliken dubbelen Gerrit.

En liet noch, ter beschimpinge en verachtinge van gemelden Graaf, goude penningen slaan, waar op aan de eene zyde in 't latyn, doch dus vertaald, stond: Sikke Sjaardema, Landsheer van Friesland: en aan de andere zyde: Libertas prævalet auro: dat in eene goede zin gezegt is: Liever Vry, als Ryk.

Ook met hunne geslachtsnamen, van plaatsnamen ontleend, handelden onze voorouders zoo. Zy vertaalden die namen rechtstreeks in het Latyn; of als dit niet wel ging, dan hingen zy er maar eenen latynschen steert aan.

Maar ook de pedante Willem kende Scylla niet anders dan uit z'n Ovidius zonder onzen Vecht-zwaan zou ik 't mensch in 't geheel niet kennen en dit verschafte hem gewenschte aanleiding om z'n relaas optesieren met citaten die wel eenige kans hadden begrepen te worden, omdat men door 't hotsen van den wagen niet hooren kon dat-i latyn sprak. Ziehier iets van z'n verhaal... vry overgezet.

Het een word gevonden in het kabinet van zeldzaamheden van den heer ROUX; men noemt het zelve in de Volkplanting Jackie, in het Latyn rana piscis, kikvorsch-vis. Hy is zonder schubben, en agt of tien voeten lang. Deszelfs vleesch is lekker en zeer vet, het geen ik verzekeren kan, als 'er van gegeten hebbende. Men vangt die in de kleine kreeken en moerassen.

Liever verwisselen we dus die onmogelike v met eene w, en denken dat misschien een geleerde man, uit dit geslacht gesproten, drie eeuen geleden, zynen naam Witringa tot Vitringa heeft verlatynscht. Die germaansche w immers is geen latynsche letter, maar werd wel, waar men een germaansch woord dat onmogelik vertaald kon worden, in het Latyn wou schryven, met eene v verwisseld.

Met deze verzuchting besteeg ze haar maagdelyke koets, 't frigidum lectum waarover 'n latynsch dichter de eenzame Penelope laat klagen in den zevenden regel van haar brief aan Ulysses. Als juffrouw Laps latyn gesproken had, zou ze waarschynlyk ook zoo-iets gezegd hebben.