United States or Uzbekistan ? Vote for the TOP Country of the Week !


De machine dat schepsel van ijzer, niet het evenbeeld, maar de karikatuur, de aap van den mensch; heerscht hier alom als de natuurlijke bondgenoot en helper van haar heer en meester, van dien bleeken, uitgeteerden, hongerigen man, die haar in beweging brengt, hare gewrichten insmeert en lenig houdt, en haar maag vult met telkens nieuwen voorraad, dien zij brullende verslindt.

En door de heele Woutergeschiedenis loopt als draad de overtuiging, dat de overgeleverde godsdienstvormen een beletsel zijn om ware religie in den mensch te doen ontkiemen. Het besef van 't goede in Wouter is zuiver, terwijl de z.g. godsdienstigheid die men hem in gezin, kerk en school tracht bij te brengen, een karikatuur is van 't geen in zijn kinderlijk gemoed leeft.

Maar de ontdekkingstocht van Columbus en de verschijning der Spanjaarden maakten aan die ontwikkeling een einde en vernietigden de oorspronkelijke beschaving van het indiaansche ras, om er iets voor in de plaats te stellen dat nooit meer was en is dan eene karikatuur der europeesche beschaving. Van Copan naar Oaxaca is een lange reis, waarvoor wij twee maanden noodig hebben.

De soort van liefde, waarmede hij, omdat hij een Hollander, een stumpert en een kamerheer was, zich vergenoegen moest, beantwoordde op ver na niet aan het begrip van dien hartstogt. Het was er eene karikatuur, eene parodie, eene charge van. Doch dit neemt niet weg dat men met een weinig takt zeer wel in die misvormde trekken het oorspronkelijk beeld herkennen kan.

De machine dat schepsel van ijzer, niet het evenbeeld, maar de karikatuur, de aap van den mensch; heerscht hier alom als de natuurlijke bondgenoot en helper van haar heer en meester, van dien bleeken, uitgeteerden, hongerigen man, die haar in beweging brengt, hare gewrichten insmeert en lenig houdt, en haar maag vult met telkens nieuwen voorraad, dien zij brullende verslindt.

En hierin komt dan bij het schijnbaar dierlijke de engel weer boven, die volgens Pascal is in den mensch. Liefde zonder zinnelijkheid is onbestaanbaar of zoo al bestaanbaar, doelloos. Zinnelijkheid zonder liefde is een surrogaat of een karikatuur van de liefde. Liefde is het middel der natuur om de zinnelijkheid geconcentreerd te houden op een bepaald individu.

Want onder de groote menigte, die zich altijd tegen iedere hervorming verzet, zal er altijd wel een of ander zijn, die zoo'n praktisch voorstel verdraait, zoodat het belachelijk wordt, een karikatuur van wat er bedoelt wordt, en dan meent men, bewezen te hebben, dat de tijd voor de hervorming nog niet gekomen is."

Uit Midden-Duitsland kwam de rondzwervende zanger Stricker naar Oostenrijk met zijn eigengemaakte Artur-romans en het was ook daar dat later de vrouwendienst en het rondzwervende ridderleven het verst gedreven werden, zelfs bijna tot een karikatuur, door Ulrich von Lichtenstein. Zelden zal een literaire modebeweging zo aardig stap voor stap in haar ontwikkeling gevolgd kunnen worden.

Hij zelf is hier tegenwoordig; hij is van de bank der toeschouwers opgestaan en te voorschijn gekomen, opdat de lachende Atheners zouden zien, hoe het met de gelijkenis tusschen hem en de karikatuur op het tooneel geschapen was; daar staat hij voor hen, hoog boven hen allen verheven. Gij, sappige, groene, vergiftige scheerling, en niet gij, olijfboom, werp hier uw schaduw over Athene!

Een dor, knorrig troepje mannen, die in den loop der jaren hun eigenaardigheden tot het karikatuur ontwikkelden; omdat hun eenzaam leven bestond in het zitten op een katheder en stof strooien op een jeugd die zij niet begrepen. Maar velen merkten het verkwijnen van de geleerde scholen.