Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 8 juni 2025
Multatuli's boek heeft een omwenteling te weeg gebracht in de verhouding van de Indische regeering tot de inlandsche bevolking. Maar dit is uiterst langzaam gegaan, veel te langzaam naar den zin van den vurigen verkondiger dezer nieuwe idealen. Al waren het medegevoel en de ontroering door de Max Havelaar gewekt, echt, toch zou het jaren duren eer dit gevoel in tastbare hervormingen werd omgezet.
Aan welke plaats, onder welke hemelstreek, was voor den zwoegenden Nederlander een plekje te vinden, waar de werkelijkheid de idealen van het renteniersleven zoo getrouw, zoo liefelijk weerkaatste als hier?
En nu is het wel opmerkelijk, dat het erotisch en het esthetisch ideaal voor vrouwenschoon misschien in geen tijdperk zoo lijnrecht tegenover elkander hebben gestaan als in onze dagen het geval is. Er heerscht tusschen beide idealen een letterlijk diametrale tegenstelling. Dit heeft voor de sexueele zeden zijn eigenaardige consequenties.
Het is niet gemakkelijk in deze wereld zijn idealen te behouden! Natuurlijk is in ieder leven een ideaal een teer bezit, omdat ieder leven gevaar loopt ruw en onheilig te worden. Maar: o die menschen! Zij beginnen reeds met de kinderen te willen verhinderen tot Jezus te komen. Zij kritiseeren alles, zij kunnen zoo weinig geestdriftig worden, zij hebben zoo weinig geloof.
Ge ziet: niet alleen idealen slaan om in hun tegendeel. "En hoe is deze opvatting in uw werk tot uiting gekomen?" "Dat is eigenlijk maar tweemaal gebeurd. Eens in Lilith en een andermaal in Godenschemering, dat ik later heb veranderd in Loki. In deze twee gedichten ligt een levensbeschouwing. In mijn andere werk niet rechtstreeks. Ze zijn er tenminste niet uit ontstaan.
Ze zullen altijd hun waarde aan hun oprechtheid en waarheidszin blijven ontleenen, zoowel aesthetisch als ethisch, ze zullen aldoor als een werkelijke afspiegeling van den geest en de idealen van ons volk moeten worden erkend. En .... staan zij in dat opzicht lager, of zijn zij minder belangrijke of minder "hooge" kunst dan al het andere, wat ons van het voorgeslacht bleef? Ik betwijfel het.
Sedert den Roman de Renart, den Roman de la Rose, de vertellingen van Boccaccio, was deze satire een afgezaagd onderwerp. Dante laat reeds den Heiligen Benediktus klagen over het snel verwelken der idealen van het kloosterleven.
Zij bedronken zich aan zijn idealen van deugd en onbaatzuchtigheid, zij spraken veel over hun gevoelige harten; somtijds herhaalden zij met een vreemde fonkeling in de oogen de uitspraken van het "Contrat Social," dat alle menschen vrij waren geboren, dat enkel laaghartige slaven glimlachen bij het woord vrijheid, dat het volk, de massa der burgers, niet dwalen kan.
De doktoren kunnen haar hier slechts tot vroedvrouw opleiden, die onder toezicht van een dokter werkt. En 't maakt in de oogen van ons helaas voor groote idealen en verheven denkbeelden weinig vatbare volk, dat alleen glans en glorie eert, groot verschil of ze zich hier of in Europa tot accoucheuse heeft bekwaamd.
Overigens echter wordt in de sproken het ridderwezen met eerbied bejegend en er is nog gevoel voor de ridderlijke idealen. Zijn wij niet aan hoven of in ridderlijke huizingen, dan brengen de sproken ons in klooster of kluis, in gezelschap van monniken en kluizenaars, nonnen en bagijnen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek