Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 24 mei 2025


Wat heeft die vierde, of nu, sedert 1835, derde afdeeling, in dat tijdsverloop van dertien jaren, voor de grammaticale beoefening der Friesche taal gedaan? Heeft zij zich die taak met ijver aangetrokken, is zij dat werk met moed begonnen, heeft zij dat met volharding voortgezet, rijpen de vruchten van haren arbeid ter volkomenheid?

De telwoorden zijn bijna overal dezelfden. Het Duitsche dialect lijkt mij veel zuiverder dan het Spaansche, want het heeft een aantal primitieve grammaticale vormen behouden, terwijl de Gitanas die van het Castiliaansch hebben aangenomen. Er zijn intusschen enkele uitzonderingen die getuigen van de vroegere overeenkomst der talen.

Bij de beschouwing van hetgeen door anderen vóór ons gedaan is, zullen wij voornamelijk op zoodanige geschriften te letten hebben, die met het kennelijk doel zijn opgesteld, om eene grammatica te leveren, zonder echter vele andere, die tot de grammaticale kennis der taal kunnen leiden en medewerken, met stilzwijgen voorbij te gaan.

Het komt mij dan bescheidenlijk voor, M. H.! dat, na alles wat reeds voor ons gedaan is, de grammaticale beoefening der Friesche taal in hare volle uitgebreidheid nog steeds aanprijzing verdient, want dat wij nog geene historische en analogische grammatica bezitten.

Onderscheidene toeren, door de drie kunstenaars met een gelukkig gevolg ten uitvoer gebracht, droegen, meer nog dan de aanspraak, de algemeene goedkeuring weg, welke echter, om een echt grammaticale spreekwijze te bezigen, aan den kwakzalver in den stelligen, aan den alwillensdwaas in den vergelijkenden, en aan den aap in den overtreffenden trap geschonken werd.

De eigen verzamelde bouwstoffen gebruikende, zou men zijn voordeel kunnen doen met zijne volgorde, voor zoo verre het niet bij de bewerking mogt blijken, dat eene afwijking verkieslijk ware, ook met zijne opmerkingen, en die van anderen; dan zou het blijken, of men in de vormleer genoegzaam doorgaande regels zou vermogen op te geven; of die, door RASK voorgesteld, aannemelijk zijn; dan of het misschien nog steeds veiliger bleef, om, op het voetspoor van GRIMM, nog maar alleen de voorkomende vormen als zoo vele bestaande grammaticale facta op te geven, en den stand der wetenschap nog niet rijp te achten voor het bepalen van vaste vormregels.

Vervelend zou ik voorzeker worden, M. H.! wilde ik hier uiteen zetten, hoedanig zulk eene stelselmatige beoefening der talen, in al hare deelen, behoort te worden ingerigt. Het is ook voor mijn oogmerk genoeg, U op eenige belangrijke punten te wijzen, bij de grammaticale beoefening van het Friesch, mijns oordeels, vooral te pas komende.

Ik wil echter nu de vraag: wat de derde afdeeling, met betrekking tot de grammaticale beoefening der Friesche taal gedaan heeft? liever doen plaats maken voor eene andere: wat zij daarin zou behooren en vermogen te doen?

»De vierde afdeeling, voor taal- en dichtkunde bestemd, stelt zich voor: de grammaticale beoefening der Friesche taal, in hare volle uitgebreidheid."

Verdient deze tongval, die als eene geringe dienstmaagd zich schaamachtig schuil houdt, die in den kring van meer beschaafden en aanzienlijken zich niet durft te vertoonen, maar zelfs daar, waar zij nog geduld wordt, zich op de aannadering van elken stedeling, als schaamde zij zich haren boerschen opschik, vrijwillig en onopgemerkt verwijdert, verdient deze den naam van taal, en is zij het, wier grammaticale beoefening men van ons verlangt?

Woord Van De Dag

rozen-hove

Anderen Op Zoek