United States or Malta ? Vote for the TOP Country of the Week !
Εις τον ιστορικόν τούτον κανόνα υποτασσόμενος σπεύδω και εγώ να εκθέσω, ίνα μη κατηγορηθώ ως ιδιότροπος τυμβωρύχος, τίνι τρόπω έτυχε να ταράξω την ανάπαυσιν της από τοσούτων αιώνων κεκοιμημένης εν ειρήνη Παπίσσης Ιωάννας.
Ταύτα πάντα είναι προσόντα τόσον μεγάλα και σπάνια, ώστε δεν πρέπει ν' απορήσωμεν ότι η επιτυχία της «Παπίσσης» παρ' ημίν μεν μένει διηνεκής κατέστη δε ταχέως διεθνής. Και πράγματι παρ' ημίν μεν εκτός των δύο εκδόσεων ας εξέδωκεν ενταύθα αυτός ο συγγραφεύς, η «Πάπισσα» έλαβε και τρεις άλλας Αθηναϊκάς εκδόσεις. Πόσας έλαβεν εκτός των Αθηνών αδύνατον εστάθη να εξακριβώσω. Ο κ.
Και η «Πάπισσα Ιωάννα» σήμερον ακόμη, μετά πάροδον ημίσεως αιώνος από την εποχήν της εκδόσεώς της, δεν έχει το πάρισόν της εις την νέαν λογοτεχνίαν μας. Εις τα «Προλεγόμενα» της πρώτης εκδόσεως μας εξηγεί την αφορμή από την οποίαν κινούμενος ησχολήθη με τον μύθον της Παπίσσης.
Λόγους τούτου ουχ ήττον δύναταί τις ν' ανεύρη πολλούς και ποικίλους αλλά προ παντός δύο. Ο είς είνε ότι την επιτυχίαν της «Παπίσσης» συνώδευσαν, ως είδαμεν, παρεξηγήσεις και διαβολαί, ικαναί να δηλητηριάσωσι την χαράν της νίκης. Προς τούτοις το ποιόν της επιτυχίας δεν ήτο οίον το επόθει, διότι το κοινόν ηυχαριστήθη κατ' εξοχήν εις εκείνα, άτινα ο συγγραφεύς εξετίμα το ολιγώτερον.
Τοιούτο τι συνέβη και εις της Παπίσσης Ιωάννας την ανάμνησιν.
Εις την υπόγειον εκείνην συνέλευσιν ήκουσε διά πρώτην φοράν την απίθανον ιστορίαν της Παπίσσης, και έλαβεν ούτω αφορμήν να την μελετήση κατόπιν φυλλομετρών τας σκονισμένας δέλτους των μεσαιωνικών χρονογράφων εις την Βιβλιοθήκην του Βερολίνου . . . Η δε εξοικείωσις αυτή με μίαν τόσον απομακρυσμένην εποχήν του εγέννησεν έπειτα την επιθυμίαν να την αναπαραστήση εις ένα ιστορικόν μυθιστόρημα.
Δεν είμαι αρμόδιος να έχω γνώμην επί του προκειμένου, αλλ' όπως και αν έχη το πράγμα, γεγονός αναμφισβήτητον είναι ότι ο ανυπόστατος ή βάσιμος περί Παπίσσης θρύλος έδωκεν ευκαιρίαν εις τον Ροΐδην να γελοιογραφίση κατά τον πλέον ευχάριστον τρόπον μίαν εποχήν και μίαν λατρείαν . . .. Ιδού ο μύθος, όπως τον ανελίσσει εις την «Πάπισσαν» ο Ροΐδης: Κάρολος ο μέγας, θέλων να βαπτίση τους Σάξωνας, εκάλεσεν εις Γερμανίαν Άγγλους ιεραποστόλους.
Και προχωρών σατυρίζει την αμάθειαν των κριτικών της «Παπίσσης». «Ο Χάρτης» αφού ανύψωσεν έως εις τα άστρα την ε υ φ υ ί α ν, την γλαφυρότητα, την αττικήν χάριν και τ' άλλα προτερήματά του συγγραφέως της Ιωάννας, κατηγορεί έπειτα αυτόν διότι εισήγαγεν εις την Ελλάδα τον άσεμνον ρωμαντισμόν των Φράγκων, του οποίου ιδρυταί είναι ο . . . Πιρών και ο Παρνύ, ενώ οι άνθρωποι αυτοί ήσαν αποθαμένοι προ πολλού, όταν ο Ουγκώ και οι σύντροφοί του εφευρήκαν τον ρωμαντισμόν . . .
Η μίμησίς του εις την γενικήν της γραμμήν είναι μίμησις ελευθέρα, μίμησις «διά μέσου μιας ιδιοσυγκρασίας». Έτσι η «Πάπισσα», ενώ έχει πολλάς εξωτερικάς αναλογίας με τον «Δον Ζουάν» του Βύρωνος, είναι βιβλίον ικανώς διάφορον. Η εκδοτική επιτυχία της «Παπίσσης» υπήρξε μεγάλη. Η πρώτη δίτομος έκδοσις της, και η δευτέρα, και η τρίτη, και η τετάρτη και η πέμπτη, εκδόσεις κλεψίτυποι, εξηντλήθησαν.
Το πολύκροτον τούτο έργον είδε το φως περί τας αρχάς του 1866. Η έρευνα όμως του ιστορικού προβλήματος της «Παπίσσης» απησχόλει, ως ήδη ερρέθη, τον Ροΐδην, από του 1848.
Λέξη Της Ημέρας