Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 23 juni 2025


Hij verwijdert Orest, vreezend dat deze met zijn drift het gesprek zal bederven, dat hij met de priesteres hoopt te voeren. Tot zijn verrassing neemt Iphigenie hem de ketenen af en spreekt tot hem in zijn eigen taal.

Daar komt Orest, met de Scythen slaags geraakt, het zwaard in de vuist aangestormd, en raadt Iphigenie te vluchten, zoolang het nog tijd is. Orest vraagt of Thoas vrijen aftocht toestaat, maar Iphigenie beweert: "Uw blinkend zwaard verhindert dat ik antwoord". De twee mannen zijn ontwapend. Arkas komt melden dat de Hellenen wijken; Pylades poogt vergeefs Iphigenie mee te tronen.

De tegenstelling tusschen de ruwe, domme, onbeschaafde Scythen en de slimme, edele, bij de Goden geliefde Grieken is hier vervangen door een andere tegenstelling; die, tusschen den passioneelen, aan zijn driften verslaafden mensch en de reine, "humane", bezadigde Iphigenie, die door haar onschokbare goedheid het betere in Thoas en Orest opwekt en tot leven brengt: zoo zorgt het Ewig-Weibliche dat de mensch niet sterft aan zijn eigen onvolmaaktheid.

zeer voornaam aangeduid hoe Orest en Pylades, hun karakters en daarmee hun gedachten tegenover elkaar plaatsend, toch ook samen bouwen aan een hoogere synthese, die Goethe-zelf verkondigt. Een voorbeeld in ons résumé wijst aan, hoe de dichter motieven, die zeer ver van elkaar staan verwijderd, in symmetrie weet te brengen.

Orest begint met Pylades' leugentjes te ontzenuwen: hij noemt zijn waren naam, bekent Iphigenie dat hij zijn moeder heeft vermoord, wordt opnieuw door de wraakgodinnen bevlogen. Door haar oprechte woorden voelt hij, dat ze een edele vrouw is en tegen haar zin hier vertoeft; hij maant haar, samen met zijn vriend "een plan ter vlucht" te beramen, en snelt angstig weg.

Deze twee uitspraken van Iphigenie omsluiten de gedachtelijke sfeer, waarin zweeft de aardsche sfeer, de tweede handeling, die begint bij het gruwelijk verhaal over de misdaden harer voorvaderen, dat Iphigenie in het eerste bedrijf aan Thoas doet, en, daarmede in symmetrie, eindigt in het visioen van Orest, die zijn voorvaderen vreedzaam vereenigd ziet: Het is de evolutie van ruwe wraakzucht, die bloed voor bloed eischt, tot de idee van de humaniteit, die uitgaat van de onschokbaar-ware, ewig-weibliche Iphigenie, en die in het "Vaarwel" van Thoas een melodieuze oplossing vindt.

De kwaal b. v. waaraan Orest lijdt zou zijn te weinig uiterlijk zichtbaar, doordien Goethe de wraakgodinnen interpraeteert als gewetenswroeging. "Geen Orest zonder furiën", is de slotsom van dezen beoordeelaar: Wat men gewoonlijk handeling noemt, geschiedt hier achter de coulissen en slechts de zielsprocessen, die van deze handeling het gevolg zijn, komen aan het voetlicht.

De eerste, de proza-lezing van Iphigenie, die hij, overstelpt door ambtsbezigheden, in korten tijd neerschreef en deed instudeeren, werd spoedig na haar voltooiing opgevoerd. Hij zelf speelde de Orest, Corona Schröter de Iphigenie, Knebel de Thoas. Hoewel naar den inhoud in hoofdzaak gelijk aan de Iphigenie die wij thans kennen, mocht het werk Goethe niet bevredigen.

Zij trekt zich ontdaan in haar tempel terug, en hieruit leidt de slimme Pylades af, dat ze koning Agamemnon zeker wel heeft gekend: zijn hoop wordt sterker. III. Als ze weer uit den tempel treedt, ontmoet ze Orest. Ook zìjn boeien slaakt ze, maar ze waarschuwt dat ze hem niet zal kunnen sparen.

Thoas heeft nu het heft in handen, maar gebiedt niettemin wapenstilstand. List en geweld heeft Iphigenie beschaamd door haar kinderlijk vertrouwen. Thoas eischt van Orest bewijs, dat hij werkelijk Iphigenies broeder is. Orest wil een tweegevecht doen beslissen: de koning late zijn dappersten man met hem strijden; Thoas heeft in dit duel zèlf wel liefhebberij.

Woord Van De Dag

buitendam

Anderen Op Zoek