Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 16 juli 2025
Wat is beter, het swaermen of het jaegen? M. A. Eenige minnaers der byen syn van gevoelen, dat het swaermen beter is als het jaegen, en sy geven de redenen, omdat het swaermen is volgens de natuer, en het jaegen is gedwongen en met gewelt, en daerom seggen sy, is het swaermen beter als het jaegen.
"Krachtig werkten de grootsche stemmen der natuer op myn gemoed; ik stond daer, luisterend op het brieschen der baren, op het huilen van den storm en op den eenzamen roep van matroozen, die als een doodkreet uit de diepte des nachts in myne ooren klonk.
Sy draegen het saet van de moeder in die doppen en uyt haer natuer brengen sy in 14 daegen volkomen moeders voorts, soodat de moeders aght daegen eerder volkoemen syn als de byen. D. Vr. Zyn er ock nogh ander sort van byen als de moeders ende byen?
Natuur kan niet zonder verandering. Geen landschap of er bewegen bladeren of kruiden. Op alle bladzijden van dit "Boek der natuer" staat dood of geboorte, en vergaan of heffen planten hun kiemen omhoog. In "Knagelijntje" wordt van een heideplantje gesproken, alsof het werkelijk leefde en menschelijk gevoel had. "Och, moeder," zegt het kleine ratje, "ik wenschte dat ik een Heidebloemken ware!
Door den "Wonderspiegel der natuer" waarvan alleen de "Eenige bladzyden" werden voltooid, wou hij de te nauwe sfeer van de letterkunde uitbreiden, den rijkdom aantoonen van de Nederlandsche taal wij hebben hem op dat gebied gevolgd, en tevens een gunstigen invloed oefenen op landbouw en volksnijverheid. Het "Boek der Natuer" verscheen in '46.
Iets plegtigs was er in de algemeene stilte die my omringde. Door een geheime kracht tot droomen en denken gedwongen, schuilde ik onder een afdak en zat welhaest mymerend en met het hoofd op de handen, in harmony met de wachtende natuer. "Eindelyk, na meer dan een uer, hield de regen op, zonder dat echter de zonne door de wolken boorde.
Vol mismoed en wanhoop was myn ziel.... Het stormde daerbuiten, nacht was het op de straten, nacht ook in myn hart. Lydend en akelig droomend, herdacht ik het verleden, het zynde en het komende lot myns vaderlands." In een latere novelle loopt een meisje haar vreugde om het leven uit te zingen: "Ook het goede meisje geraekte zonder het te weten, in eenstemmigheid met de vrolyke natuer.
M. A. Neen sy kommen voorts uyt de natuer der byen die beeter als den mensch voorsien, of goede of slegte jaeren sullen voolgen; ook moeten geen "vanæ observasiones" genoemt worden, die op reeden en ondervinding gefondeert syn.
De voorrede van het "Boek der natuer" is als zooveel andere een belangrijk document voor de kennis van Conscience en voor de geschiedenis van Vlaanderen's herleving. Hij schrijft erin, dat hij "moest aenvangen met den sluimerenden leeslust onder de Burgers op te wekken door treffende en belangryke tooneelen, en de vaderlandsliefde aenvuren door het verhael van de daden des voorgeslachts."
Leergierigheid van een jongen knaap in casu den schrijver zelf wordt in het "Boek der natuer" herhaaldelijk geprezen met nagenoeg dezelfde woorden: "De grysaerd hief het hoofd op en glimlachte als verheugd over myne vraeg."
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek