Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 16 juli 2025
Van de Philosophie Zoologique van Jean Baptiste de Lamarck bestond nog steeds geen Hollandsche uitgave; en toch mag die in onzen tijd van oplevende belangstelling voor dezen classicus der afstammingsleer een behoefte heeten.
Arnold Lang te berusten, al welke uitgaven mij ter beschikking stonden, en waaruit slechts zelden, en dan met vermelding, geput is. Van annoteeren is geheel afgezien. Hiervoor zij in de eerste plaats verwezen naar de "Geschichte des Lamarckismus" van Dr. VII-IX van F. Kühner, "Lamarck, die Lehre vom Leben", Eug. Diederichs, Jena 1913.
Het heeft zijn eigenaardige moeilijkheden, om een man als Lamarck naar waarde te schatten, meer dan een eeuw, nadat zijn belangrijkste werken: "Philosophie Zoologique" in 1809 en "Histoire naturelle des Animaux sans vertèbres" in 1815-1822 verschenen. In den veelbewogen tijd van zijn eigen leven werd zijn beteekenis voor de ontwikkeling der biologische wetenschap zoo goed als geheel miskend.
Lamarck verklaart het verdwijnen der ledematen uit de gewoonte van het kruipen, die reeds bij de hagedissen bestaat, hij merkt op, dat een lichaam, zóó uitgerekt als dat van eene slang niet voldoend ondersteund zoude zijn door vier pooten, welk aantal bij geen der gewervelde dieren overtroffen wordt. Eene slang kruipt door middel van hare ribben voort.
Uiterst curieus zijn voor een zoöloog de "toevoegingen" aan het einde, waaruit hij met één slag het conflict begrijpt tusschen Lamarck en een man als Cuvier. Maar zijn glimlach besterve bij de magistrale slotalinea! Aan de directie van het K. Z. G. Natura Artis Magistra onze dank voor de vriendelijkheid, uit zijn bibliotheek dit zeldzame werk te hebben mogen leenen! De herdruk bezorgd door Ch.
Het is zeer gemakkelijk, de leer van Lamarck belachlijk te maken, door enkele voorbeelden, uit hun verband gerukt, als typische specimina van zijn voorstellingen ten beste te geven. Maar leest men zijn eigen, oorspronkelijk werk zonder bevooroordeeling, dan is zeker spotternij het laatste, wat men bij zich zal voelen opkomen. Diepe ernst en volkomen overtuiging spreekt uit alles, wat hij schrijft.
Zijn "Philosophie Zoologique" werd doodgezwegen of hoogstens met spot begroet, en zelfs zijn geestverwanten en vrienden, zooals Latreille en Geoffroy St. Hilaire waardeerden in hem vooral den grooten vakgeleerde, zoodat laatstgenoemde hem zelfs als den "Franschen Linnaeus" begroette, wat al zeer weinig de groote gaven van Lamarck weergeeft.
"Indien het menschelijke leven", zoo zeide reeds Lamarck, "zich slechts ééne secunde uitstrekte, dan zoude ieder individu onzer soort, de wijzers van een uurwerk beschouwende, deze niet van plaats zien veranderen.
Dit is de groote waarheid, reeds voor tweeduizend jaren door Aristoteles vermoed, en vele eeuwen lang bestreden, totdat Lamarck haar in het begin onzer eeuw in eenen wetenschappelijken vorm goot, terwijl zij later door Darwin, Wallace en anderen op vaste grondslagen gevestigd werd.
Bij zijn biologischen gedachtengang volgt men echter ook thans nog Lamarck met groote belangstelling, al zal er altijd wel een zekere twijfel blijven bestaan. Maar... dit geldt voor alle evolutietheorieën, en of het daarom wenschelijk is, vooreerst ze maar alle te laten rusten, en alleen waarnemingen te verzamelen, moge ieder voor zich uitmaken.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek