Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 20 juni 2025


Het was voldoende dat zij hunne beste krachten er aan hadden gewijd om de onderdrukking van eene partij ten opzichte der andere te verhinderen; dat zij hunne afkeuring over een onrechtvaardig oordeel te kennen gaven en over het toepassen van gewetensdwang.

Dan was Rudolph Geus met de Geuzen, dan deed hij in liefde ontvlammen voor Oranje, dan begon het oog te schitteren en trilde de stem van vurige verontwaardiging over de Spaansche tirannie en den duldeloozen gewetensdwang, dan jubelde hij met dank aan den Heere voor de ongedachte verlossing. Dan was Rudolph welsprekend. Bekend, geliefd en geëerd was hij bovenal om zijn hulpvaardigheid.

De spreker herinnert aan de Saksen en Franken; hoe woeste horden der eersten, ginds naar de Betuwe afdaalden en er Christen-offers roofden voor hun bloedige altaren; hij wijst op den lateren tijd toen gewetensdwang den fanatieken kop verhief in deze landen, en de arme vervolgden bijeenscholen om in wouden of in velden te hooren naar een prediking waaraan hun ziele behoefte had; hij schetste... Maar genoeg, nu, was het een andere tijd; menschen-offers den heidenschen goden, of kerkelijke meeningen gewijd, zij vielen niet meer.

Vrouw Vlok had zich ook bij de Afgescheidenen aangesloten, maar de beide mannen en de kinderen bleven lid van de Hervormde kerk. Dat hinderde hen niet bij de Afgescheidenen, die het voorbeeld van gewetensdwang niet volgden; maar evenmin hielp het hen bij den Hervormden kerkeraad of bij de wereldlijke overheid, die den "afval" van de beide vrouwen op de geheele gezinnen bleven wreken.

Dat Akbar aan de stichting van een nieuwe godsdienst dacht, was hem wel reeds eens ter ooren gekomen; maar of hij daarmede nu ook werkelijk gewetensdwang beoogde. En als 't eens zoo zijn mogt?... Daarom, besloot Salhana, geen onderlinge twist!

Om deze reden werkt elke voortdurende gewetensdwang dien de regeering op bijzondere personen uitoefent, op den langen duur nadeelig voor den Staat zelf.

De ongelukkige Albigensen, waarvan ik reeds dikwerf melding maakte, zich niet aan het Pausdom willende onderwerpen, gaven aanleiding tot dit hof van gewetensdwang, of liever dienden ten voorwendsel, om vrij te kunnen rooven en moorden; want immers wisten vele Priesters altijd hun belang met dat van de Godheid, die zij zelf gevormd hadden, zoo kunstig te verbinden, dat het scheen als of zij voor niets anders dan voor de zaak van God ijverden, terwijl zij in der daad niets anders dan hun personeel belang beoogden.

Nog eens, zoolang er menschen leven zal er Godsvereering zijn, en de Godsvereering wil zich meestal uiten op breede schaal en heeft een vorm noodig, altijd een vorm. Schrik ze niet af de jongelingen, die zich wijden willen aan de ontwikkeling der menschheid; die verlichten en voorgaan willen in het goede en zich stellen tegen dogma en gewetensdwang.

Maar hoe waarom kant ge u tegen de kerk, terwijl gij slechts gewetensdwang en liefdeloozen eigenwaan te bestrijden hebt. O sla de bijl niet aan den stam waar de boom zich verjongt met frissche blaren, ofschoon ze nog teer zijn van vorm en van kleur.

Met dankbare aandoening sprak hij hier van, en ik ben wel verzekerd, dat deze achtingswaardige geestelijke, waar hij ooit eenigen invloed moge hebbe, nimmer gewetensdwang of vervolgzucht dulden zal. Zie daar, Vriend! een' vrij langen Brief, in eenen volgenden zal ik u over deze stad, waar omtrent ik reeds het een en ander heb aangeteekend, nader onderhouden. Vaarwel! Lyon, 26 Julij.

Woord Van De Dag

zingenden

Anderen Op Zoek