United States or North Korea ? Vote for the TOP Country of the Week !


Buiten het kasteel, dat een model is van mohammedaanschen stijl, heeft Surate geen oude gebouwen. De moskeeën, de tempels, de hospitalen en de rechtbanken zijn òf stijlloos òf modern. Het paleis van den Nabab, gelegen in Asurbeg Sjaklo, bestaat niet meer. De echte bezienswaardigheden van Surate zijn de ruïnen van de factorijen en de europeesche graven. We zullen er later op terugkomen.

't Gevolg was, dat voor de Hollandsche vennootschap het bezit harer met moeite verworven factorijen langs de bovenrivieren bijkans waardeloos werd; van handeldrijven toch was geen sprake meer, nu ongeveer al deze factorijen lagen in de concessie van de een of andere in Frankrijk opgerichte maatschappij.

Wij willen in Bombay onze studie van de Parsi's beginnen; daarna zullen we buiten de stad bezoeken brengen aan een bevolking, die strenger in het geloof is gebleven; te Nausari zullen wij kennis maken met de klasse der priesters, die nog gegroepeerd en georganiseerd zijn naar de oude voorschriften; eindelijk zullen we te Surate en te Broach de herinneringen oproepen aan de dagen van den voorspoed der Parsi's in de 17e en 18e eeuw, toen ze bij de aanraking met de agenten der europeesche factorijen uit hun duisternis naar voren begonnen te treden en hun entrée deden in de moderne wereld.

Brood en aardappelen, de meest gewone en daardoor moeilijkst te ontberen spijzen alle blanken, die niet in de nabijheid der kust wonen, moeten ze zich ontzeggen; het brood toch, dat op de factorijen gebakken wordt, verdient meestal nauwelijks dien naam en aardappelen kunnen moeilijk hooger dan tot Leopoldville en Brazzaville opgevoerd worden.

Kapitein Johannsen bracht ons in zijn kotter ongeveer dertig Tonga's, die spoedig door een twintigtal inboorlingen gevolgd werden, zoodat mijnheer Krüger de geleende werklieden van de factorijen Veilele en Vaitele weer naar hun plantages kon terugzenden.

Tot onze vreugd ondervonden wij, dat verscheidenen der voornaamste winkeliers in Apia, zich ruim voorzien hadden van alles, wat tot de plechtige viering van het Kerstfeest noodig was; want in Apia alleen woonden tweehonderd Duitschers, de equipage op de Duitsche schepen en de vele beambten op de factorijen aan de kust en in het binnengedeelte van Upolu, niet meegerekend.

Het "La France et ses Colonies pour les Français", zoo dikwijls door regeeringspersonen en handelaars geuit, vond misschien nergens zoo sterk zijn toepassing als hier. Hoewel men het huis zijn reeds verkregen factorijen niet ontnemen kon, maakte men het den handel op een andere wijze ongeveer onmogelijk.

Dit was de wijk, waar vroeger de Europeanen woonden van de factorijen; het moest de onze wezen... Helaas! het was gedaan met de mooie wegen van Umbargaon en onze boomgaarden van Nausari!

Zelfs zou men er niet tegen hebben, ons onze rechten op de Nieuwe Hebriden te betwisten en ons Nieuw-Caledonië te ontnemen. Het wonderlijkste is, dat niet alleen Australië gelijk is aan den kikvorsch, die zich zoo dik wou maken als de os; Nieuw-Zeeland, dat in nauwe betrekking staat tot de Fidsji-eilanden, is er ook op gesteld, zich de weelde te veroorloven tropische factorijen te onderhouden.

Phenicische zeevaarders zouden echter, naar de meening van een nieuweren Zweedschen onderzoeker, tot naar Skandinavië doorgedrongen zijn, en daar menig spoor hunner aanwezigheid achtergelaten hebben. Hunne inwerking was echter in alle geval noch van zoo ingrijpenden aard, noch zoo langdurig, als b.v. in Spanje. De Grieken hebben hier geene handelskantoren of factorijen gehad.