United States or Aruba ? Vote for the TOP Country of the Week !


Het politiek-sociale gebeuren in Frankrijk van af den dood van Lodewijk de XIVde in 1715 tot de bijeenroeping der Generale Staten in 1789 heeft tot inhoud een dubbele beweging: de desorganisatie en het verval van den absolutistisch-feudalen staat; den ekonomisch-socialen vooruitgang, de intellektueele organisatie en emancipatie der bourgeoisie.

Later kwam hierin meer eenheid; bij de Staten van Holland werd het gebruikelijke bedrag der boete 300 gld.; in de reeds genoemde resolutie van dit college van 1715 werd bepaald, dat de boete voortaan 3000 gld. zou bedragen. Een der belangrijkste punten van verschil tusschen de privilegiën en het moderne auteursrecht betreft de subjecten van het recht.

Immers, nog was de veepest, in 1712 begonnen, aan het woeden, toen Friesland eerst in 1715, doch vooral bij den Kersvloed van 1717, verschrikkelijk werd geteisterd door dijkbreuken en overstroomingen, die groote schade te weeg bragten.

Bij verschillende plechtige gelegenheden, zooals de viering van 't Nieuwe jaar, trachtte men wat meer leven te brengen in de kleine maatschappij door schoten te lossen. Dit werd echter in 1715 verboden wegens 't brandgevaar. Op 17 Mei 1714 kort na aankomst van De Chavonnes was er brand op 't kasteel gekomen dicht bij 't kruitmagazijn. Slechts met moeite had men die brand geblust .

Intusschen bewijst natuurlijk het enkele feit, dat voor den bijbel geen privilegiën meer verleend werden, niet, dat de privilegie-verleeners tot een juister inzicht waren gekomen omtrent den grond der bescherming; evenmin moet de beteekenis der resolutie van 1715 in dit opzicht worden overschat.

Het fraaie koperen hek, dat het koor sinds 1715 afsluit, is door den kopergieter F. van Douwe vervaardigd en kostte niet minder dan de voor dien tijd kapitale som van 32000 gulden. In het koor liggen verschillende beroemde personen begraven; o. m. Aert van Nes, de rechterhand van admiraal De Ruyter, die meer dan 50 jaren lang van 1637 tot 1692 het land zijn diensten heeft bewezen.

»Ik zal u feiten leveren," sprak Michel Arden bedaard. »In 1715 hebben de weerkundigen Louville en Halley, den 3den Mei van dat jaar een eclips waarnemende, eenige vuurschitteringen van zonderlingen vorm gezien. Zij bewogen zich snel en werden door de genoemde waarnemers voor onweders gehouden." »Die waarneming betreft niets dan vuurbollen, zooals wij ze op de aarde ook wel eens zien.

Een begin van wijziging in deze richting bracht de Resolutie der Staten van Holland en Westvriesland van 28 Juni 1715, waarbij o. a. werd bepaald, dat voor school- en kerkboeken, alsmede voor de autores classici geen octrooien meer zouden worden verleend, behalve voor de annotatiën, commentaren enz., die er op nieuw bij zouden zijn gemaakt.

De nobili, die zij er met het gezag bekleedde, kweten zich evenwel zoo slecht van hunne taak, dat de grieksche bevolking nog liever turksch dan venetiaansch wilde zijn, en het schiereiland dan ook slechts zestien jaren in Venetië's bezit bleef. In 1715 moest de republiek eindelijk ook het eiland Candia, na een langdurigen strijd, aan de Muzelmannen afstaan.

In den aanvang der XVIII eeuw, en wel in 1701 en 1703, zoo ook in 1715, leden door de overstroomingen het land en de zeedijken veel schade, dan door den 7 kersvloed in 1717 was de verwoesting groot, vooral in Oost-Friesland. Ten jare 1731 werd het paalwerk langs de kusten, en sommige sluisdeuren door de wormen geheel doorknaagd en verteerd.