United States or Belarus ? Vote for the TOP Country of the Week !


Η ποίηση του καιρού εκείνου βρισκότανε όχι σε στίχους μέσα, παρά στα χτίρια και στους πολέμους και στα μεγάλα τα κατορθώματα. Γλώσσα . Αν κρίναμε για τη γλώσσα του έχτου αιώνα από τα έργα του Αγαθία και του Προκόπιου, θα κάμναμε περίπου το ίδιο λάθος που θα κάμναμε αν κρίναμε τη γλώσσα του δέκατου πέμτου αιώνα από τη Θουκυδίδικη ιστορία του Λαόνικου του Χαλκοκοντύλη.

Ο Μάλχος έγραψε στις μέρες του Αναστασίου. Αυτός είναι που μας δηγάται τα καμώματα τω δυο Θεοδορίχων. Κι' αυτός ρητορικά μαθημένος, μα της μπιστοσύνης και με ύφος καθάριο κι απλό. Μερικά τώρα και για τη φιλολογία του έχτου αιώνα, μαζεμένα από την ίδια πηγή που μας χρησίμεψε παραπάνω.

Κάμποσα ξεράσματα λέχτηκαν εναντίο του βυζαντινού στρατού της εποχής εκείνης, μα κι αυτά ξεθύμαναν πια τώρα σαν τόσα άλλα που μας καταλαλήσανε σε καιρούς που δε ζητιούνταν η αλήθεια, παρά κρατώντας το λυχνάρι η πρόληψη περπατούσε μέσα στα σκοτάδια σα νυχτοκλέφτης. Αρκετή ιδέα μας δίνει ο βυζαντινός ο στρατός, το τι είταν άξιος να κάμη, με την πολεμική ιστορία του έχτου αιώνα.

4 Φιλολογία και γλώσσα Από τέλη τέταρτου ως έχτου αιώνα Δεν ταιριάζει να μείνη έξω από τη γενική αυτή περιγραφή της πρώτης βυζαντινής εποχής η φιλολογία κ' η γλώσσα. Δύσκολο θέμα, μα πρέπει. Για να καταφερθή όμως ο σκοπός μας δίχως πελαγώματα χρειάζουνται και δω λίγα λόγια, κι αυτό θα πασκίσουμε.

Οι φορεσιές όχι μονάχα της βασίλισσας, παρά όλης της συνοδιάς, λαμπρές κι ανάλογες με τους μεγαλόπρεπους εκείνους χρόνους. Σ' άλλη εκκλησιά της Ραβέννας, στον Άγιο Απολλινάριο, σώζουνται ψηφιδώματα του έχτου αιώνα που παρασταίνουνε μακρινή σειρά γυναίκες πλουσιοφορεμένες και με «μίτρα» στο κεφάλι, φέρνοντας ανθοστέφανα στην Παρθένο.

Κατόπι όμως αυτά. Είπαμε κάτι για τα συστήματά του. Πάντα γέρικα είταν κι ασκητικά. Πάντα σπουδή και μελέτη. Θεολογία, νόμος, μουσική, αρχιτεχτονική, φιλοσοφία, όλα τα κάτεχε. Κατά τα τέλη της ζωής του όμως, και μάλιστα ύστερ' από το μεγάλο θανατικό του έχτου αιώνα, είχε καταντήσει ακόμα πιο μοναχικός, πιο τραβηγμένος.

1 Στρατιωτικά και δοικητικά του έχτου αιώνα Από δυο στοιχεία είταν καμωμένος ο βυζαντινός στρατός· από ντόπιους ταχτικούς κι από άταχτους ξένους, δηλαδή Φοιδεράτους. Μα δεν είταν πάλε μήτε οι ταχτικοί όλως διόλου καθαροί από ξένους μήτε οι ξένοι από ντόπιους.

Δεν πρέπει όμως να θαρρέψουμε πάλε πως η γλώσσα του έχτου αιώνα είταν τόσο αλλαγμένη που να πλησιάζη τη ρωμαίικη μας γλώσσα. Πολύ μακριά.

Καλά θα κάμουμε λοιπό να τους πάρουμε από την αρχή αρχή του έχτου αιώνα, από τότες που οι Βούλγαροι προχώρησαν ως την Ιλλυρική , και μεταγυρίζοντας πιαστήκανε με 15 χιλιάδες δικούς μας, που στρατηγός τους είταν ο Άριστος. Ταποτέλεσμα όμως της μάχης εκείνης δε βγήκε κι αυτό σαν του στρατηγού τόνομα, και μήτε νικήθηκε ο Άριστος από Βουλγαρικά μάγια, καθώς είπε κάποιος ιστορικός των καιρών εκεινώνε.

Ό,τι και να λεν όσοι τον ανέβασαν ως τα ουράνια ή πάλε τον κατέβασαν ως τα τάρταρα, είχε ο ήρωας αυτός του έχτου αιώνα προσόντα και καλά κι αχαμνά, που πρέπει με μεγάλη προσοχή να του τα ξεδιαλύνη όποιος επιθυμεί να τον καταλάβη, κι αυτόν και την εποχή του.