United States or United Arab Emirates ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ας είναι όμως ο κόσμος πρόβλημα ανεξήγητο ποιος θα πη τη φύση βάρβαρη; Η γλωσσική ενέργεια του αθρώπου είναι μυστήριο και κείνη, μυστήριο σπουδαίο, γιατί μας ανοίγει την ψυχή και μας φανερώνει την ιστορία ενός λαού. Ένας βυζαντινός ποιητής είπε κάπου· Άνθρωπος, όταν περπατεί, κόσμος μικρός υπάρχει. Θάλεγε μεγαλήτερη αλήθεια, αν έγραφε με τη γλώσσα του·

Μέσα στο έργο σας η γλωσσική ζωή που μερικοί αγωνιζόμαστε να την αναδείξουμε ξεκαθαρισμένη από τα λογής φτιασιδώματα του ασυμμόρφωτου προς την ιδέα μας δασκαλισμού, η ζωή τούτη πότε φαίνεται αβίαστη και καθαρή, και πότε μισοπνίγεται σ' ένα ανακάτωμα, που όσο και αν δεν ενοχλή τους πολλούς, εμένα πια σα να μη μ' ευχαριστή, και σα να μη μου φαίνεται πια απαραίτητο με την προκοπή που πήρε, λίγο λίγο, η γλωσσική μας η συνείδηση.

Κυριώταται πηγαί προς χρονικήν κατάταξιν των διαλόγων εκτός των αρχαίων μαρτυριών, των υπαινιγμών του φιλοσόφου και της εξελίξεως των θεωριών του, είναι η ζωή αυτού, το περιβάλλον και αι περιστάσεις, και η γλωσσική μορφή των έργων του.

Όση διαφορά έχουν οι νεολατινικές γλώσσες αναμεταξύ τους, τόση διαφορά κι ακόμη μεγαλήτερη θαπαντήσουμε στην Ελλάδα. Ίσως ο τονισμός θα μας δώση το σωστό γνώρισμα και θα διακρίνει τη μια γλωσσική χώρα από την άλλη. Συμπεραίνω ο τονισμός της οξείας που λέγαμε, να μη χάθηκε παντού στην ίδια εποχή.

Ίσια ίσια γιατί μεταμορφώνει τη γλώσσα του ο λαός, τη φυλάει, κ' ίσια ίσια γιατί άλλαξε η γλώσσα, έμεινε πάντοτες η ίδια. Αλλάζοντας τη γλώσσα τη βαστούσετε και σεις. Σώσετε μάλιστα πολλούς νόρους που, αν κανείς δεν προσέξη καλά, φαίνουνται κατάλληλοι μόνο για την αρχαία γλωσσική κατάσταση της ελληνικής. Ξέρετε που σήμερα κάθε Πολίτης θα πη άκουσα αντίς ήκουσα κ' έτοιμη αντίς ετοίμη.

Φοβάμαι πως κάπου κάπου η ίδια η ηρωίδα σας, με όλη της τη καθάρια δειγμένη ψυχή, εκεί που δείχνεται καμμιά φορά σα να παρασέρνεται από κάποια ρητορική επίδειξη πιο πολύ κι απ' ό,τι πρέπει, δεν είναι πως τη στιγμή εκείνη δεν αισθάνεται γερά, και μήτε που είναι παραπανιστά τα λόγια της• είναι η γλωσσική μορφή και όχι η ουσία των λόγων που τους δίνει τότε ένα κάποιο φτιάσιμο― πως να το πω!―που αδικεί την ηρωίδα.

Η εξαίρεσις όμως δεν είναι όπως την εννοεί μέχρι σήμερον η γραμματική, δηλαδή ως φαινόμενον ανεξήγητον και προσκρούον εις τον κανόνα, αλλά ως φαινόμενον υπαγόμενον εις άλλον κανόνα καλλιτεχνικώτερον. Και είναι ανάγκη να εξηγηθούν όλαι αι εξαιρέσεις και να υπαχθούν εις τους κανόνας των, δηλαδή να ευρεθή ο λόγος των, διότι άλλως η γλωσσική έρευνα δεν δύναται να ονομασθή επιστήμη.

Ας αφήσουμε να ξαναφυτρώσουν μονάχες τους οι κοινότητες....» Κ' έτσι και σ' όλα τάλλα. Η γλωσσική αλλαγή φέρνει κι άλλα κρυφά κουσούριαχρυσά κι ατίμητα κουσούρια ― σ' όποιον την παθαίνει.