Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 18 juni 2025
In de scholen der Sofisten en de rhetoren had zich een bloeiende beschrijvingskunst ontwikkeld die zich aan allerlei zeldzame en moeilike onderwerpen oefende, en het zijn de »opstellen" der leerlingen van die rhetorenscholen, die wij als delen van die romans aantreffen.
Al deze in die tijd zeer bekende motieven heeft de oude schrijver samengeweven om ze als grondslag te gebruiken voor uitvoerige schilderingen in de trant der Sophisten en rhetoren: nu eens een storm op zee en een overval door zeerovers, dan eens hoffeesten en godsdienstige ceremoniën; hier horen wij van een jongeling, die van liefde verteert, daar van een meisje dat door tranen of roerende smeekbeden een barbaar vertedert die haar kuisheid belaagt, vol van lange redeneringen en klachten, vertwijfeling en herkenningsscènes.
Over de waarde zijner kunst, die hij voor het praktische leven zeer hoog schat en waaraan hij, in tegenstelling met andere rhetoren, ook een zedelijke beteekenis toekende, is hij soms in polemiek met Plato. Uit verdriet over den afloop van den slag bij Chaeronea maakte hij, 98 jaar oud, een einde aan zijn leven. Isoteles.
Wanneer men de brieven der geesteliken aan hun superieuren leest, of aan vorsten, of de grafschriften over hen, dan ziet men pas goed, hoe de kruipende beleefdheidsvormen van het Roomse keizerdom in het ootmoedige ceremonieel der monniken en de onderdanige politiek der kerk overgegaan zijn; terwijl de briefschrijver de geadresseerde overstroomt met titels als »Uwe Voortreffelikheid", »Uwe Grootmoedigheid" en »Uwe Genade": kruipt hij zelf in elkaar als »mea parvitas" en »mea humilitas". En wanneer men de geestelike kronieken leest, ziet men overal de gebogen nek van de monnik, die 't liefst zijn eigen mening onder stoelen en banken steekt, of in elk geval slechts vage en voorzichtige woorden over de machtigen op aarde uiten durft en van de panegyriën der antieke rhetoren over hun keizer en Maecenas, heeft hij een hoogdravende en opgemaakte stijl van zijn lofzanger geërfd, die 't eerst in de officiële »Vitae" der heiligen aangewend werden, maar langzamerhand op de wereldlike grote Hansen en mondaine onderwerpen overgebracht werd.
Hij kwam er nu openlijk voor uit, dat hij een aanhanger was van den ouden godsdienst, begunstigde de heidenen, en zette de Christenen achteraf. Vooral zijn edikt, waarbij hij de christelijke rhetoren en sophisten verbood, de heidensche boeken bij hun onderwijs te gebruiken, zette kwaad bloed.
Zoo werd het gymnasium een middelpunt van het publiek leven, en werd het ook door velen bezocht, die alleen tijdverdrijf of gezellig verkeer wenschten, en zoo was dit ook de plaats, waar wijsgeeren, rhetoren, enz., zich bij voorkeur ophielden, daar zij wisten hier altijd talrijke toehoorders te vinden.
Het was als bloeiende rhetoren en scherpzinnige dialectici, dat de Zuid-Fransen uitblonken zodra zij weer in de Romeinse kultuur werden opgenomen; tot op het huidige ogenblik toe is het die steeds weer opborrelende levendigheid en een soort lyriek die zich voor een ieder openbaren, die de landgenoten van Numa Roumestan en Tartarin kenmerkten.
De rhetoren en pedagogen haalden, met een verachtelijken glimlach, de schouders op en wendden zich af; de spotzieke menigte floot hem uit; Paulus moest de stad verlaten, en de Atheners bleven wat zij nog heden zijn: het meest praatzieke en het minst godsdienstige volk der wereld.
In dit land, waar nog dezelfde ploeg in zwang is dien Triptolemos gebruikte, waar de wijn door hars ondrinkbaar wordt gemaakt, waar rijtuigen genoegzaam onbekend zijn en zelfs zeer vermogende lieden dikwijls in hun mantel gewikkeld op den grond slapen, waar geene enkele nuttige kunst of industrie ernstig beoefend wordt; in dat zelfde land wemelt het van wijsgeeren, rhetoren, schrijvers, dichters; vindt men eene universiteit en drie scholen voor hooger onderwijs, eene akademie van natuurkundige wetenschap, een archeologisch genootschap, bibliotheken en openbare scholen; men vindt hier meer drukkerijen dan schoenenwinkels, en jaarlijks verschijnen hier tal van werken over sociologie, theologie, geneeskunde, nationale geschiedenis, dichtkunst en philologie; maar groot bovenal is het aantal dagbladen, die overal en door allen met ijver gelezen worden.
En het ongewone en het onbegrijpelike van het liefdeleven wordt door dichters en rhetoren breed uitgemeten; hoe het beeld van de geliefde in het hart van de minnaar nederdaalt of hoe de beide geliefden elkaar hun hart geschonken hebben en zo elk van de beide de ander letterlik in verre landen met zich mede draagt; hoe de minnaar als de mug is die om de vlam fladdert, ofschoon hij zich voortdurend brandt, of haar schoonheid hem als een magneet steeds tot zich trekt.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek