United States or Jersey ? Vote for the TOP Country of the Week !


Hierboven heb ik al trachten aan te toonen, dat het toekennen der privilegiën uitsluitend het gevolg was van de gewijzigde verhoudingen in het uitgeversbedrijf ten gevolge van de uitvinding der boekdrukkunst en dat er niet mede werd beoogd den schrijvers eene bescherming te verleenen, die zij vroeger immers evenmin hadden genoten.

Toen het gezag van Philips II hier niet meer werd erkend, verleenden de Staten de privilegiën zelf.

De vraag of onder de "letterwerken" ook mondelinge voordrachten begrepen waren, werd door de meesten ontkennend beantwoord . Een groote leemte vormde het geheel ontbreken van op- en uitvoeringsrecht voor tooneel- en muziekwerken; in dit opzicht waren wij dus in tegenstelling met de meeste andere landen nog even ver als in den tijd der privilegiën.

Ik meen te mogen vermoeden dat dit niet het geval was en dat dus het hier besproken placcaat, evenals de privilegiën niet is te beschouwen als de erkenning van een bestaand recht, maar als een uitzonderingsmaatregel.

De gunst van den nieuwen landsheer was der getrouw geblevene steden Leeuwarden, Harlingen en Franeker al spoedig gebleken, door het ontvangen van belangrijke giften en voorregten, die haren bloei konden bevorderen, en waardoor zij mede in staat gesteld werden hare vestingwerken te versterken. Ook andere steden werden vervolgens met zulke privilegiën begiftigd.

Evenals het auteursrecht volgens de meeste wetgevingen, was ook het recht der geprivilegieerden in tijdsduur beperkt. De termijnen, waarvoor de privilegiën verleend werden, waren zeer verschillend. Alleen onder degenen, die in de jaren 1601 tot 1619 door de Staten-Generaal werden verleend, vond ik er van: 2 maanden, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 10 en 12 jaar.

Hij weze vervallen als moordenaar, die den moord van de landen beraamt, antwoordden de heeren der Staten. Uit hoofde van alle wetten, rechten en privilegiën, weze hij vervallen, antwoordden de heeren der Staten. En de zegels des konings werden gebroken.

Voor den bijbel, waarvan in ons land honderden verschillende uitgaven het licht zagen , werden althans tot aan de uitgave der Staten-vertaling in 1637 herhaaldelijk privilegiën verleend, door de Staten van Holland zelfs in één jaar aan twee verschillende personen .

Gij hebt wel gehoord en kunt het anders bij Wagenaar lezen hoe, na den dood van Prins Willem III, de aristocraten hier te lande in hunne wijsheid begrepen, dat zij 't evengoed zonder stadhouder konden doen. Zij vonden 't niet onaardig alle macht in den Staat tot zich te trekken, en zich ook die privilegiën en prerogatieven toe te eigenen, welke de Prins tot dien tijd bezeten had.

Charters en keuren en privilegiën van allerlei aard, langs vredelievenden of gewelddadigen weg verkregen, den souverein afgekocht of afgedwongen, vaak ook vrijwillig verleend, beperkten ook hier, als elders, het gezag van den vorst binnen vrij enge grenzen; en de Luikenaars zorgden er wel voor, dat deze souvereiniteit in eigen kring geëerbiedigd werd.