United States or Moldova ? Vote for the TOP Country of the Week !
Vejrhanen paa fløjen har forandret signalerne." Zet door met de toespraken! Brand verscheen in 1866. Wie dit gedicht leest, zonder de invloeden te kennen, waaronder het ontstaan is, zal niet terstond bemerken, dat de Sleeswijksche oorlog daarvoor een zoo overwegende beteekenis gehad heeft.
Zulke zijn: de Kaptein in Familien paar Gilje, Mads Foss in En Malstrøm, de directeur in Onde Magter. In zulke families vinden wij huismoeders, die tot sloven geworden zijn, zooals 'Ma' in Familien paa Gilje, misschien het meest treffende voorbeeld van dit type, dat de Noorsche litteratuur kent. In zulke gezinnen heerscht een atmospheer van gedruktheid, waarvan ook de kinderen het offer worden.
Maar kleur van tijd en plaats zijn aanwezig, en de karakters zijn scherp geteekend. Het nieuwe drama is in aanmarsch. De twee duidelijkste vertegenwoordigers van het genre zijn Hermændene paa Helgeland en Kongsemnerne . Van deze beteekent het tweede het hoogtepunt.
De belangrijkste van deze zijn vooreerst zijn schipperromans Tremasteren Fremtiden , Lodsen og hans Hustru , Rutland , Gaa Paa . Deze sluiten in zooverre bij Den Fremsynte aan, als zij schilderingen bevatten uit het leven der kustbevolking, slechts met dit: onderscheid, dat de dichter zich thans niet tot het Noordland beperkt.
En dan toont de dichter hier voor het eerst de ijzeren consequentie, waarmee hij de geschiedenis ten einde voert. Interessant is ook uit dit gezichtspunt eene vergelijking van het slot van Gildet paa Solhoug met het slot van Hermændene. In het lyrisch drama, dat door stemmingen beheerscht wordt, is de oplossing nog in den alledaagschen zin bevredigend.
Het eerste van deze werken is van geen zelfstandige beteekenis; het tweede behoort tot een ander genre; over de beide laatste zal hier iets gezegd worden. Toen Ibsen Gildet paa Solhoug schreef, waren zijne oogen reeds opengegaan voor de beteekenis, die de sagalitteratuur voor de nieuwe letterkunde kon hebben, maar het verschijnen der volksliederen leidde zijne gedachten in eene andere richting.
In Gaa paa is het een jonge man, die in armoe raakt, naar zee gaat, als scheepsjongen begint en als reeder eindigt. In twee andere romans wordt alleen verteld van de neerlaag in den beginne en het besluit, het niet op te geven. Thomas Ross vertelt van een jeugdig dichter, die het geluk gehad heeft, dat zijn eerste werk goed ontvangen werd.
In bijna al deze stukken maakt Bjørnson zich tot advocaat van een of andere meening of waarheid, dikwijls eene zeer juiste, die, naar hij meende, hoog noodig gezegd moest worden. Bij voorbeeld: de noodzakelijkheid van opvoeding in Det flager, van verdraagzaamheid in Paa Guds Veje Kongen is een preek over het thema, dat de republiek de eenig juiste regeeringsvorm is.
De periode van Lie's mindere populariteit duurde tot 1883, toen hij met Familien paa Gilje zijn naam voorgoed vestigde. In die periode heeft hij een aantal werken geschreven.
In Familien paa Gilje moeten de dochters uitgehuwelijkt worden, omdat dit de eenige wijze is, om hen te verzorgen; in En Malstrøm is het nog erger; hier dienen zij, om de schulden van den vader af te doen; in Kommandørens Døtre, waar de moeder de drijfkracht in huis is, is het de eerbied voor conventie, die aan het geluk der kinderen in den weg staat.
Woord Van De Dag