United States or Åland ? Vote for the TOP Country of the Week !


Het doel van het artikel is, zooals duidelijk uit de daarover gehouden beraadslagingen blijkt , den rechthebbenden het ageeren tegen de nadrukkers gemakkelijk te maken.

Wat de boete betreft, deze moest strekken "ten behoeve van de algemeene armen van de woonplaats des nadrukkers"; eene bepaling waarvan de ratio moeilijk is te vatten en die daarenboven niet voorzag in het geval, dat de nadrukker een vreemdeling was.

Of eene handeling den eenen mensch tegenover den ander in het maatschappelijk verkeer al dan niet betaamt, of zij rechtmatig is of onrechtmatig, daarover kan alleen het rechtsbewustzijn beslissen en wij hebben gezien, hoe krachtig dit in het algemeen tegen nadrukkers en consorten reageert.

Immers de theorie gaat uit van een "vrij" economisch verkeer, waarin de nadrukkers vrij spel hebben, en het auteursrecht heet een "künstliches Surrogat der Distributivgerechtigkeit des freien Verkehrs". Doch deze "Distributivgerechtigkeit", welke Schaeffle waarneemt, zou niet bestaan zonder recht; er is o.m. voor noodig dat private eigendom wordt erkend en gehandhaafd, dat geen slavernij wordt geduld, dat men iemand kan dwingen tot het nakomen van aangegane verbintenissen enz. enz.

Ook de in de meeste steden bestaande gilde-vereenigingen weerden zich dikwijls in den strijd tegen den nadruk; zoo wendde zich het Amsterdamsche gild in 1670 met een adres tot de Stedelijke Regeering, waarin straffen tegen de nadrukkers worden verzocht . Dat men in dezen strijd alleen belangen en geen rechten erkende, moge blijken uit de volgende bepaling van een Groninger boekverkooperscompagnie-reglement van het jaar 1724: "so wanneer aldus een werkje gedrukt moge weesen, dat in deeze stadt aftrek hadde, so sal geen van de leden mogen betwisten dat een ander lidt het soude willen nadrukken, maar volkomen vrijheit daarin hebben om het te mogen doen, so geen andere leeden wilden dat het in compagnie gedaan soude worden, maar die van de leeden daarin sal willen, sal daer recht toe mogen hebben" .

De nadrukkers werden gescholden voor "baetsoeckende menschen", en men verweet hun, dat zij het onbehoorlijke niet inzagen van "in eens anders doent te treden" , doch eene erkenning van een recht van den intellectueelen voortbrenger op zijn product was aan zulk een oordeel vreemd.