United States or Uzbekistan ? Vote for the TOP Country of the Week !
Τόρα ημείς θα ορίσωμεν τι πρέπει να πάθη ή να πληρώση όστις επλήγωσε ή έβλαψε άλλον. Είναι λοιπόν εύκολον εις τον καθένα, γενικώς να μας προλάβη και να ειπή ορθώς: Τι όταν πληγώση ή ποίον ή πώς ή πότε λοιπόν εννοείς; Διότι καθέν από αυτά τα είδη περιέχει απείρους περιπτώσεις και διαφέρουν πολύ μεταξύ των.
Όταν οι άλλοι όροι συντρέχουν, όσοι πρέπει να συμπέσουν, εάν πρόκειται να καταστή ευτυχής ο συνοικισμός πρέπει πάντοτε να συμπέση να υπάρχη εις την πόλιν και νομοθέτης εξοικειωμένος με την αλήθειαν. Πολύ ορθά ομιλείς. Λοιπόν όστις δι' όλας τας περιπτώσεις που είπαμεν κατέχει την τέχνην, δεν θα ημπορούσε και να ευχηθή ορθώς, τι πρέπει να δοθή από την τύχην, ώστε μόνον η τέχνη να χρειάζεται;
Και φυσικόν μεν είναι εκείνο, το οποίον έχει εις όλα τα έθνη την ιδίαν δύναμιν, και δεν είναι συμφώνως με την δοξασίαν ή όχι, νομικόν δε είναι εκείνο, το οποίον εξ αρχής μεν δεν έχει διαφοράν, αν γίνη ούτως ή άλλως, όταν όμως θεσπισθή, έχει διαφοράν, λόγου χάριν το να πληρώνωμεν ως λύτρα μίαν μναν, ή να θυσιάζωμεν αίγα και όχι πρόβατα, έπειτα δε όσα νομοθετούν διά διαφόρους περιπτώσεις, λόγου χάριν να κάμνουν θυσίας εις τον Βρασίδαν, και όλα όσα γίνονται με ψηφίσματα.
Ομοίως δε τούτο συμβαίνει και εις άλλα. Φαίνεται δε ότι εις όλας αυτάς τας περιπτώσεις πραγματικόν είναι εκείνο, το οποίον κρίνει ο σπουδαίος. Εάν δε τούτο είναι ορθόν, καθώς και φαίνεται, και αν μέτρον διά κάθε πράγμα είναι η αρετή και ο αγαθός, καθόσον είναι αγαθός, τότε και ηδοναί είναι όσαι φαίνονται εις αυτόν τοιαύται, και ηδονικά όσα ευχαριστούν αυτόν.
Κάποια έλλειψις ευαισθησίας, έλλειψις — πάρε το όπως θέλης· ότι η καρδιά του δεν πάλλει συμπαθητικά, εις . . . : ω! — εις την περιπλοκή ενός αγαπητού βιβλίου, που η καρδιά μου και της Καρολίνας συναντώνται, και εις χίλιες άλλες περιπτώσεις, οσάκις συμβαίνη να εκδηλώνωνται τα αισθήματά μας για πράξη ενός τρίτου. Αγαπητέ Γουλιέλμε! — Αλλά την αγαπά εξ όλης ψυχής και μία τέτοια αγάπη τι δεν αξίζει!
Αιτία δε τούτου είναι ότι ο μεν νόμος είναι πάντοτε γενικός, ενώ περί μερικών πραγμάτων δεν είναι δυνατόν να ομιλήση κανείς γενικώς. Εις όσα λοιπόν είναι μεν ανάγκη να ομιλή γενικώς, αλλά τούτο δεν είναι δυνατόν να γίνη ορθώς, εκεί ο νόμος λαμβάνει υπ' όψιν τας περισσοτέρας περιπτώσεις, ενώ γνωρίζει ότι συμβαίνει λάθος. Και μολαταύτα είναι ορθός.
Δι' όλα αυτά λοιπόν πρέπει να εύρη φάρμακον ο νομοθέτης. Και βεβαίως είναι ορθόν και παλαιόν το ρητόν ότι είναι δύσκολον να πολεμή κανείς προς δύο πράγματα και μάλιστα αντίθετα, καθώς συμβαίνει εις τας ασθενείας και εις άλλας πολλάς περιπτώσεις.
Ούτε αντιθέτως ό,τι δεν γνωρίζω και δεν βλέπω να το νομίσω ως άλλο, το οποίον δεν γνωρίζω και δεν βλέπω. Ούτε ό,τι δεν γνωρίζω και δεν βλέπω να το νομίσω ως κανέν άλλο το οποίον δεν γνωρίζω. Ούτε τέλος ό,τι δεν γνωρίζω και δεν βλέπω να το νομίσω ως κανέν άλλο το οποίον δεν βλέπω. Όλαι αυταί αι τελευταίαι έξ περιπτώσεις είναι κάτι περισσότερον από αδύνατον διά να κρίνη κανείς ψευδώς με αυτάς.
»Η ζημία, που γίνεται στη φιλολογία γενικά από το ψεύτικο αυτό ιδεώδες της εποχής μας, δύσκολα μπορεί να υπολογισθή. Οι άνθρωποι με κάποιαν αφροντισιά μιλούν για ένα «γεννημένο ψεύτη», απαράλλακτα όπως μιλούν και για ένα «γεννημένο ποιητή». Αλλά και στις δυο περιπτώσεις έχουν άδικο.
Αυτός δε δεν μας διαφεύγει. Τόρα όμως μέχρι ποίου βαθμού και πόσην ώραν εάν οργισθή, είναι αξιοκατάκριτος, αυτό δεν είναι εύκολον να ορισθή με κανόνα. Διότι ούτε άλλο κανέν πράγμα της αισθήσεως είναι εύκολον να ορισθή. Τα τοιαύτα δε ανήκουν εις τας διαφόρους περιπτώσεις, και η κρίσις αυτών ανήκει εις την αίσθησιν.
Λέξη Της Ημέρας