United States or Grenada ? Vote for the TOP Country of the Week !
Cun minsan ang color noon, ay susugat, na ang color ay morado. Cun minsan naman binubuculan ang sin~git, ang quiliquili, ó ang dacong tayin~ga. Ang maysaquit ay nanghihina pa mandin; ang bait niya,i, nagugulo; tihayá ang caniyang lagay; at namamatay na may pauis na malaqui. Cun minsan ang iquinamamatay niya,i, ang siya,i, binabalin~goyn~goy nang malacas.
Ang lacas nang suntoc lintic ang catulad cahiman at sino,i, pilit magugulat; at cung ang dugo ma,i, hindi nagdaranac ay ang pauis naman ang tumatagactac. Pagtataca,i, labis nang piling catoto sa naquitang dahas nitong si Hortensio, na di nagpalalo sa sino mang tauo ay cung maquihamoc parang ipo-ipo.
Yaon ding painom ay gagamitin nang maysaquit hangan macalalo ang guinao nang pan~giqui; at cun nalalagnat na ay yaon din ang caniyang iinumin cun ibig, ó cun aayao siya noon, ang sa número 2 ay magaling inumin niya. Pagca nacaraan ang lagnat, ay pinapahiran nang damit ang pauis nang maysaquit.
Ang nagcacasaquit nang ganito ay ang matamaring cumibo, ang malacas cumain, ang nag-iisip nang man~ga maliliuag, ang napupuyat, ang namamanglao, at ang inurun~gan nang pauis, galis, ó nang saquit sa bouan bouan cun baga babayi.
Ang pinangagalin~gan nitong saquit ay ang pag-urong nang pauis, ang paglacad sa lupa cun bagong nacaulan at mainit ang arao; ang pagtapat sa han~ging malamig, ang pagbasa, ó ang pag-uiuica ó pagcacanta nang malauon, ang pagtulog na basa ang damit, ó ang pag-inom nang malamig na tubig, cun bagong galing sa init ang may catauan.
Datapoua,i, mayroong man~ga saquit, na hindi bagay doon ang pauis, sapagca hinahacot nang pauis ang pinacatubig na calahoc nang dugo, at caya ang dugo,i, lumalapot, natutuyo,t, umiinit. Caya n~ga yata hindi bagay sa nalalagnat ang triaca, ang alac, at ang lahat na nacacapagpapauis sa tauo.
Masigla cong isip na casalucuyang nagcusang cumilos sa cau uculan lungcot at iba pa hindi gunam-gunam sa dahilang nasa na maguing panglibang. Ang anyong mapanglao iiral pag-guiit n~g oras na dapat ipantuyong pauis at n~gayong padilim ang gabi'y caparis, ang lupang libin~gang hangahan n~g isip.
Ang nagcacasaquit nang ganitong saquit, ay nalalagnat cun gab-i, ang camay ay quinig at mainit ang palad; pag-guising nang may catauan ay may pauis na malaqui, at totoo siyang nanghihina; masaquit ang ulo, mahirap ang paghin~ga, hungma-halinghing, at nauuhao siya; macati ang balat nang catauan; ang caniyang dila ay maputi, ang caniyang pulso ay madalas, puno at matigas; cun babayi ang maysaquit cun minsan inuurun~gan siya nang gatas.