United States or Maldives ? Vote for the TOP Country of the Week !
Marahil ay di na isinasaloob n~g iba na lin~gunin pa ang nakaraan; n~guni't kung ating didilidilihin ay lubhang mahalaga, sapagka't ang nakaraan ang siya nating pinagbabakasan n~g n~gayon sampu n~g hinaharap, siyang bumubuhay n~g m~ga bagay na nangyayari, siyang kumakandili n~g ating alaala sa ating m~ga kanunuan na ating pinagkautan~gan n~g buhay at bala na, at sa madaling sabi ay siyang pinakasalamin n~g madlá sa pamumuhay, na dahil dito ay pinagsikapan n~g halos lahat n~g lupain ang pagsiyasat at pag-aaral n~g kanikanilang kasaysayan.
Ang karamihan nitong m~ga anitong pinipintakasi nila ay ang kanilang m~ga kanunuan na lubha pa yaong nan~gabantog sa pamumuhay, dahil sa ayon sa kapanaligan n~g m~ga dating Tagarito ay napapa sa kaluwalhatian ang m~ga namamatay.
Kumikilala rin sila sa m~ga anito na sa kanila'y diwata, na dili iba,t ang kanila ring m~ga kanunuan na pinipintakasi't tinatawagan sa bala n~g kailan~ganin, maging sa kati't maging sa tubig, maging sa buhay na ito at maging sa kabila.
¿Ay ano ang naging panagot sa iyo? tugon ay wala nang daan pang mabago kanunuan natin ang may sala nito't naganyak nanuod doon sa Calvario. Sa Poong kay Jesus nang nababayubay sa Cruz, at dahil sa sala nang tanan niyong malagot na ang hinin~gang tan~gan sa nin~gas nang kidlat sila'y nan~gasilaw.
Saká anang m~ga mananalaysay, siyang sali't saling sabi n~g m~ga tao rito, na ang m~ga nabangit na lupain ang pinangalin~gan n~g m~ga kanunuan nila. N~guni't may isang bagay na hindi lahat n~g tao rito ay Kapangpan~gan ó Tagalog mang ó Bisaya kaya, kung di may taong gubat at may taong bayan, may Igorot at may Tingian, may Tagalog at may Bisaya at marami pa.
Bago yumaon ang m~ga ito ay nagdadala n~g isang sibat, sibat n~g maginoong mag-aasawa, at pagdating sa bahay n~g magulang n~g kakaisahing-dibdib, ay isinasaksak ang sibat sa hagdanan na nilalakipan n~g pagdalan~gin sa kanilang m~ga diyos at m~ga kanunuan upang sila'y kalin~gai't pagpalain sa kanilang pakay.
Ang m~ga ito ang may lalong malinaw na kasaysayan kay sa lahat n~g lipi rito sa Pilipinas, dahil marahil sa maagang pagkasulong nila sa katalinuang pakamahometano at pagkapagin~gat nila n~g kanilang m~ga alamat at m~ga alaala n~g dating pamumuhay n~g kanilang m~ga kanunuan. Tungkol dito ay di dapat ligtaang basahin ang salaysay ni Naajeb M. Saleeby sa kanyang aklat na kasusulat pa lamang.
Ang di lubhang malaking pagkakaalitan ó pagmumungkahian sa isang nayon ay matatanda na lamang ang pinagsasakdalan n~g nagkaalit at siyang humahatol ayon sa patotoo n~g m~ga saksi at alinsunod sa minanang kaugalian sa kanilang m~ga kanunuan , ang hatol naman n~g matatandang ito ay lubhang pinakagagalang at ginaganap nila. =Pag-uutan~gan.=
Salita Ng Araw