Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 4 juni 2025
Curieus is wel, de boekhandelaar vertelde me dat, dat naar aanleiding van mijn Gids-artikel iemand uit 't Koninklijk Paleis, U weet, zoo'n mosterdman met een enorme beremuts, die was komen vragen naar de werken van Moore. Het naturalisme werd dus ook wel in hoogere kringen gelezen.
Zoo werden deze Heilige Boeken voor de Serviërs geschreven in een taal, waarmede zij bekend waren en de leerstellingen van den grooten Meester verdreven langzaam maar gestadig den ouden primitieven godsdienst, die den vorm van zuiver naturalisme had aangenomen.
Ook indien de schrijvers geloofden aan de mogelijkheid van verbetering, stonden zij toch tegenover het bestaande vijandig, en hun tendentie voerde hen er toe, den nadruk te leggen op de schaduwzijde. Heel duidelijk is dat bijvoorbeeld te zien bij Kielland. Het zuivere naturalisme plaatst zich meer op een afstand; het wil objectief zijn.
Wij weten, dat die stem, gelukkig voor hem en gelukkig voor ons, nog nooit heeft gezwegen; nog steeds roept zij ook ons naar het oneindig, lichtend ideaal. Deze fantasieën wijzen ons op dat idealistisch naturalisme, dat den grondslag vormt van het grootste gedeelte zijner werken.
In de letterkunde wordt dat naturalisme veelal gestoord en in de uitdrukking belemmerd door conventioneele vormen, en het blijft uitzondering te midden van bergen dorre rhetoriek, terwijl het in de schilderkunst schittert als bloesems aan een appelboom. De schilderkunst is hier in middelen van uitdrukking de litteratuur verre voor.
Van Lennep, schrander en helder ziende in de toekomst, zou begrepen hebben, dat de Nederlandsche Letteren haar voordeel zouden kunnen doen met het Fransche Naturalisme, maar dat zij nimmer tot eene slaafsche navolging dezer school zouden kunnen afdalen.
Doch inmiddels schreed ook de picturale techniek voort; de beeldende kunst haalt den voorsprong in, en meer dan in. Met de kunst der Van Eyck's heeft de picturale uitbeelding der heilige dingen een graad van détailleering en naturalisme bereikt, die misschien strikt kunsthistorisch een begin kan heeten, maar cultuurhistorisch een einde beduidt.
Die heele "Nieuwe Gids" was mij vreeselijk widrig geworden, omdat ik er heel sterk het anarchisme in voelde en het naturalisme, en dat is voor mij een onding!
De strijd van kleine werkertjes als Steynen en Van der Meer tegen het zoogenaamde naturalisme is belachelijk, omdat zij hem voorstellen als iets nieuws, terwijl hij door ons en anderen al veel eerder werd gevoerd. Alle groote kunst, waarvan de maker ontroerd was, raakt op eenige manier het Eeuwige, onverschillig of hij symboliek, naturalisme, mystiek brengt.
Zoo is het naturalisme der Van Eyck's, dat men in de kunstgeschiedenis pleegt op te vatten als een element, dat de Renaissance aankondigt, veeleer te beschouwen als de volledige ontplooiing van den laat- middeleeuwschen geest.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek