Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 17 september 2025
Ook dienen wij oog te hebben voor het verschil tusschen de onderscheidene protestantsche groepen, lutherschen, anabaptisten, zwitsersche gereformeerden, nederlandsche sacramentisten, calvinisten maar op één gewichtig punt stemmen zij allen overeen: zij breken met den ongehuwden als verheven boven den gehuwden staat en dus ook met het priestercoelibaat.
Soms heet het, dat bekende hardnekkige davidjoristen niet met gereformeerden in de kerk mogen trouwen, zij moesten dan maar ten stadhuize gaan. Soms was men toegevender. Zoo woonde op het einde der 16de eeuw in Den Briel zekere Jacob Jansz. van Velzen, verdacht van de davidjoristische gevoelens aan te kleven.
Robles moest hier na Sneek weder verlaaten. Diederik van Bronkhorst nam hier op Bolswert in; alwaar hy de Overigheid veranderde, en de Gereformeerden opentlyk liet prediken; welke eerste predikatie in de Broeren Kerk gedaan wierd. Hier van daan vertrok hy naar Sneek en Franeker, alwaar hy het Stadhoudersampt, in 't afzyn van Schouwenburg, bediende.
In dit zelve jaar is de Minnebroeders kerk te Groningen door de Gereformeerden ingenomen, van de altaaren en beelden, met verlof van de Magistraat, gezuivert, en die hun stads arbeidsvolk bestelde, om de vloer van puin en belemmeringen te ontdoen, en bequaam tot de predikdienst te maaken. Doch deze zaak heeft naderhand, in den jaare 1569, eenige werklieden het leeven gekost.
Jans Dag in de stad; die aldaar de Magistraat veranderde, en dezelve met Staatsgezinden bezettede; den Riligions Vrede verkondigde, en de Gereformeerden de St. Walburgs en Minnebroeder kerk deed inruimen. Vervolgens heeft Rennenberg de fortresse Koevorden wederom vastgemaakt: doch toonde zeer kort daar na dat hy 't met de Staaten niet wel meende.
Voor Zeeland volgde 8 Februari 1583 eene ordonnantie van den Prins van gelijke strekking, op de openbare afkondiging waarvan de Zeeuwsche kerk telkens aandringt. Den 6den October 1584 volgden de Staten van Utrecht en voerden ook het burgerlijk huwelijk in voor het gerecht ten stadhuize, d. w. z. voor wie dit begeerden. De anderen werden getrouwd door den gereformeerden predikant.
Het plakkaat schreef voor, dat er geen huwelijksgeboden mochten gaan tusschen personen van beiderlei godsdienst, zoolang de jongeman onder de 25 en de jongedochter onder de 20 jaren was, op straffe van onwettigheid des huwelijks; dat alle trouwbeloften, tot heden tusschen de zoodanigen gewisseld, volstrekt krachteloos en zonder effect zouden zijn; dat alle geboden tusschen gereformeerden en roomschen boven 25 en 20 zouden gaan van 6 tot 6 weken; dat, zoo iemand den roomschen godsdienst omhelsd had om te kunnen trouwen, de verloving hem eerst een jaar daarna zou worden toegestaan, wat ook gold voor een roomsche, die geveinsdelijk tot den gereformeerden godsdienst overging.
Aan de Gereformeerden was daarbij eene begraafplaats toegezegd binnen de muren, een recht, waar men destijds bijzonder op stond, en dat, volgens de uitdrukking van den Prins, "zelfs aan geen hond kon onthouden worden;" maar de plaats door de Regeering tot een kerkhof aangewezen, was in een morsigen achterhoek der stad gelegen, en, in de oogen der belanghebbenden, alleszins afzichtelijk en het doel onwaardig.
Martens Kerk van hare beelden gezuivert, en de eerste predikatie van de Gereformeerden daar in gedaan: doende de Magistraat en Burgerye daar na den eed van getrouwigheid aan Graaf Willem, hunnen Stadhouder en aan de Staaten Generaal. In 't zelve jaar is de Aartshertog Ernestus, van 's Konings wegen, in Nederland tot Stadhouder gezonden.
Des te meer wekken Wij u op tot het uiteindelijk nooit falende middel van een smekend gebed, dat God spoedig medelijden moge hebben met Ons en de wereld. Bij de Gereformeerden was de oproep tot gebed in plaats van de afkondiging van het protest gekomen.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek