Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 21 mei 2025
Bovendien, sedert de Dordsche Synode in 1618 eenmaal had bepaald, wat de Hervormde Kerk voor christelijke waarheid te houden had, scheen men bevrediging te vinden in koude leerstellingen, die den warmen gloed van de godsdienst der liefde verdrongen hadden. Bij al den voorspoed betoonde men ook weinig behoefte aan godsdienst, terwijl men zijne staatkundige regten met des te meer ijver deed gelden.
Reeds in 1304 komt in de stadsrekening van Brugge een post voor: Item den biscop van den scoelkinderen van Sint Donaas ... XVIJ schellinghen"; en eveneens wordt in 1363 een gift vermeld voor de Dordsche "scoelnaars ende horen biscop". Hij draagt dan ook den naam van "Bisschop van de scholieren", "Bisschop van de koorknapen", enz. Ook in andere landen was de kinderbisschop bekend.
Zóó vast en sterk waren eens de kluisters van den vrijen geest gesmeed, dat wij in bijna de gansche 18e eeuw de Hervormde Kerk in den zelfden gebonden toestand zien verkeeren van slaafsche onderwerping aan de Dordsche leer en gehechtheid aan de formulieren van eenigheid, wier gezag in 1729, na hevige oneenigheden, nog meer verbindend werd gemaakt.
Niettemin werden de leerstellingen of canones der Dordsche Synode in Friesland algemeen ingevoerd, en een formulier van aanneming door de predikanten onderteekend. Slechts twee predikanten van Dokkum, HAIO LAMBERTI en PETRUS HERMANNI, leverden daartegen enkel bezwaren in, en werden dáárom afgezet.
De Hervormden, met wien zij in de eerste tijden, ook blijkens de eerste Geloofsbelijdenis van omstreeks 1550, meer overeenstemden, weken van lieverlede meer af; en door het aannemen der gevoelens van KALVIJN en van de leerstellingen der Dordsche Synode werd het verschil en de breuk tusschen beide kerkgenootschappen nog grooter.
Uit de kerkordening der Dordsche Synode van 1578 en uit de merkwaardige twistreden, in 1596 te Leeuwarden door den Hervormden predikant RUARDUS ACRONIUS en den Doopsgezinden leeraar PETER VAN CEULEN in 156 zittingen gehouden, blijkt echter, dat er in de toenmalige leerstukken der Hervormden nog sporen der vroeger genoemde Nederlandsche beginselen waren overgebleven.
Ziedaar eene schildering van den veranderden toestand der Kerk ten gevolge der Dordsche Synode, die een bedroevenden ~teruggang~ in het kerkelijk en geestelijk leven veroorzaakte, dewijl zij bij den een een blind formulier-geloof en bij den ander de zaden van dweepzucht en verbittering jegens andersdenkenden aankweekte.
Ofschoon men de leerstellingen der Dordsche Synode daarbij als grondslag van de leer der Kerk, althans in naam, bleef behouden, was daarin, gelijk sedert in de gansche rigting der Kerk, een gezegende vooruitgang tot betere denkbeelden en gezindheden te erkennen, en was men vrij algemeen tot meer heldere inzigten, tot meer liefderijke gevoelens, tot meer christelijk leven gekomen.
Tot welk een hevigen strijd dit aanleiding gaf; met welk eene bitterheid Remonstranten en Contra-Remonstranten elkander jaren lang bestreden, en hoe de Dordsche Synode van 1618 en 19, door het Staatsgezag ondersteund, daaraan een einde maakte, door de eersten als gedaagden te veroordeelen en het vaderland uit te drijven, om de zegepraal van de laatste partij te bevorderen wien is dit bedroevende blad onzer geschiedenis onbekend?
Het gezond verstand van hen, die men den bijnaam van Toleranten had gegeven, begon zich te verzetten tegen de Dordsche leerstukken; en hoe krachtiger de predikanten deze wilden handhaven, hoe sterker de tegenstand werd der voorstanders van den vooruitgang jegens de aanhangers van het behoud. Zie ook LORGION, de Herv.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek