United States or Aruba ? Vote for the TOP Country of the Week !
Sedert er voortdurend Staatsche bezetting binnen Heusden lag, onthield zich de Drossaart niet langer op 't kasteel, maar liet, waarschijnlijk om alle konflikt van gezach te vermijden, het verblijf aldaar over aan den Kommandant.
Alexander Farnese bracht den Nederlanders grooter schade toe door het omkoopen van staatsche bevelhebbers, zelfs van dezulken, die tot dusver de ijverigste aanhangers van den prins van Oranje waren geweest, dan door zijne wapenfeiten, dewijl de oorlog slechts zeer slap gevoerd werd.
In 1644 bestormden de Staatsche troepen wederom het oude slot en dreven de Spanjaarden op de vlucht. In het jaar 1672 tijdens den oorlog, dien wij met Frankrijk voerden, hadden de Franschen dit kasteel benevens de stad bezet, doch moesten het in denzelfden winter weer ontruimen en zich op genade of ongenade overgeven aan den overste Asquin, destijds commandant te Maastricht.
Bij haar wieg stond een krachtig volk aan het eind der eerste periode zijner wanhopige worsteling om vrijheid; geen moorddadige krijg meer, maar een geregelde oorlog; niet langer eene opgestane partij, maar een nieuwe vrije staat; de Staatsche vlag waaiend en het Prinselijk Wilhelmus klinkend over Oost en West; de geest van mannelijke kracht vervuld, de hoogste levensuiting in alles, in vrijheidsgevoel, in burgerlijk leven, in politiek, in reizen en handelsdaden; de voorbereiding tot een stoute vlucht in kennis en kunst.
De fransche bevelhebber, Marsillac, werd met tweehonderd man krijgsgevangen gemaakt en naar Maastricht gevoerd. Dit had plaats den 6den December 1672 en vier dagen later werd het kasteel door de Staatsche troepen verwoest.
Een zeeslag van vier dagen! hoor ik u zeggen. Ja, een vierdaagsche zeeslag, de hevigste die ooit werd bevochten en die niet alleen den roem onzer vloot herstelde, in den laatsten, ongelukkigen slag zoo deerlijk verloren gegaan, maar een onsterfelijke gloriekroon wond om het hoofd van onzen De Ruyter, wien men de ziel der vloot noemde en van wien men zeide, dat hij de maat sloeg in het grof muziek van zooveel duizenden kartouwen ; om den schedel van onzen Van Nes, die, toen De Ruyters groote steng was afgeschoten, de admiraalsvlag overnam en met zooveel beleid een tijd lang het opperbevel voerde, dat geen der vijanden de tijdelijke afwezigheid van den vlootvoogd bemerkte; en om de slapen van onzen Tromp, die in zijne niets ontziende dapperheid zoo dikwerf van schip had moeten verwisselen, dat de Engelschen, telkens zijne vlag van een ander schip ziende waaien, met verbazing vraagden: "zijn er dan vijf of zes Trompen op de Staatsche vloot?"
In 1634 echter moest de Staatsche bezetting bij het naderen van het leger des graven Jan van Nassau de wijk nemen naar Maastricht en het kasteel kreeg toen weer een Spaansch garnizoen. Den 10den November 1636 bemeesterden de Staatschen andermaal de stad en vijftien dagen later werden ze ook weder daaruit verbannen.
Op den 24en Juli nam eene Staatsche bende van Gemert bezit, en verjoeg er terstond de Dominicanen, die, in 1629 reeds eenmaal uit 's Hertogenbosch verdreven, zich onder de schaduwe der kommandery hadden nedergeslagen.
Staats-Vlaanderen werd dan ook meest Protestantsch, alleen uitgezonderd het Land-van-Hulst, dat in de macht van Spanje viel en eerst in 1645 heroverd werd, evenals eenige gedeelten van heerlijkheden en dorpen, die eerst door den vrede van Munster er bijgevoegd werden, n.l. de streek lands tegenover Axel, ten zuiden van het Canisvliet, en de Staatsche gedeelten van de heerlijkheden Watervliet en Waterland en van het graafschap Middelburg.
De Kadzandtenaars zochten in de onrustige tijden, toen dit land veel door de Spaansche of door de Staatsche troepen te lijden had en later bij de invallen van de Franschen, dikwijls veiligheid op het eiland van Walcheren, om later naar hun woonplaats terug te keeren.
Woord Van De Dag