United States or Norfolk Island ? Vote for the TOP Country of the Week !
De vloot onder Linschoten had vergeefs gepoogd zich door de straat Waigatz heen te worstelen: nu nog eenmaal de proef genomen met dien anderen weg, door haar geleerden predikant Plancius gewezen, dien weg benoorden Nova-Zembla om. 't Is waar, in 1594 had Barentsz vergeefs beproefd, zich daar een pad door het ijs te openen: maar deze ééne mislukking bewees de onmogelijkheid nog niet.
Bedenkt men nu dat het Nederlandsche volk slechts bestond door den handel, dat het was een volk in opkomst, een volk dat getoond had door druk te groeien, dan is het ons duidelijk, dat het gretig luisterde naar de zeevaartkundige lessen van een Plancius, naar de verhalen van een Linschoten, om hiermede zijn voordeel doende, zelf den steven te wenden naar het Oosten.
Naar de aanwijzing van den enkhuizer pensionaris Maelson, zou Linschoten de zeeëngte tusschen Nova-Zembla en de noordelijke kusten van Moscovië doorvaren; Barentsz daarentegen zou, overeenkomstig de meening van den amsterdamschen predikant Plancius, benoorden Nova-Zembla omzeilen: daar, nabij de pool, moest zich, volgens Plancius, eene open zee bevinden.
Vol geestdrift voor zijn plan, wist hij ook andere invloedrijke mannen, Valck, Maelson, Plancius, den bekwamen amsterdamschen predikant-kosmograaf, straks ook Maurits en Oldenbarnevelt, te winnen; de Staten van Holland, door zijne schitterende voorstellingen medegesleept, zeiden hunne medewerking toe, en namen de kosten der uitrusting van twee schepen op zich, waarbij Amsterdam nog twee anderen voegde.
Was zij wellicht niet te wijten aan het reeds te ver gevorderde jaargetijde? Had men zich misschien niet te dicht bij de kust van Nova-Zembla gehouden? Plancius en Barentsz zelf bleven nog altijd vast gelooven aan het bestaan der open poolzee, en dus aan de mogelijkheid om den doortocht te vinden.
Plancius, zoon van no. 1, diende eerst onder Metellus op Creta, bewees later als quaestor van Macedonia groote diensten aan Cicero in diens ballingschap en werd in 54 door hem in een proces de ambitu met goed gevolg verdedigd. Zie Iuventii no. 3. In 46 leefde hij als aanhanger van Pompeius in ballingschap te Corcyra.
Waarvoor dit instrument eigenlijk werd gebruikt, is moeilijk te bepalen; waarschijnlijk moest het dienen bij het onderzoek naar, of de bepaling van de miswijzing van het kompas. De heer de Jonge vermoedt dat dit het door Plancius, den leermeester van Barentsz, uitgedachte instrument is, om daarmede op het Astrolabium de lengte op zee af te meten en te berekenen.
Hij had die onbekende kusten en eilanden opgenomen en in kaart gebracht, en ze gedoopt met de zoete namen, die aan het vaderland herinnerden. Maar ook hij had, door storm en ijsgang gedwongen, den verderen tocht moeten staken, zonder de open zee te hebben gevonden, waarvan Plancius had gewaagd.
Volgens een verhaal, dat door sommigen betwijfeld wordt, zou hij onder Traianus in Aegypte, waar hij een militaire betrekking bekleedde, op hoogen leeftijd gestorven zijn. Chr. in epische versmaat in den trant van Vergilius in 4 boeken een bewerking der Evangeliën uit, waarbij hij vooral Matthaeus volgt. Cicero, schoon met Juventius bevriend, verdedigde Plancius, aan wien hij verplichting had.
Woord Van De Dag