United States or Kazakhstan ? Vote for the TOP Country of the Week !
De spreekwoorden der kultuurtaal zijn doorgaans van Hollandsche afkomst en het loont de moeite zich te overtuigen van den invloed, dien water en scheepvaart op onze spreekwoorden en zegswijzen hebben uitgeoefend. Moge een ander oordeelen, dat men het ijzer moet smeden, als het heet is, de Hollander beweert, dat "men moet zeilen, terwijl de wind dient."
Ik weet zeer goed, dat heden ten dage de voornaamste Vlaamsche voormannen vrij wel de algemeene Nederlandsche kultuurtaal bezigen.
Het wegvallen der n van den uitgang -en, behalve vóor klinkers, h, b en d. Keltisch survival? Het meervoud van den tegenwoordigen tijd gaat dus uit op e of en, t, e of en. De Nederlandsche kultuurtaal bevindt zich te dezen opzichte nog in een periode van weifelen, die zeer lang aanhoudt; men denke b.v. aan bloeden: bloejen, zelfs woedend: woejend.
Maar tegenover de volkstaal of vulgaire taal staat de beschaafde in de beteekenis van hooger beschaafde taal of kultuurtaal. "Algemeen" wijst op het opgaan van de verschillende tongvallen in een centraal dialekt; "beschaafd" wijst op het verschil in spreken tusschen de hoogere en de lagere standen der maatschappij.
De sociale hervorming differentiëert dus de taal in volkstaal en kultuurtaal. Dan volgt definitieve integratie in de algemeene kultuurtaal. Nu ligt het echter voor de hand, dat het volksleven en volkswezen zich het trouwst weerspiegelt in de dialektische volkstaal.
Terwijl de volkstaal vrij is en ongebonden, is de kultuurtaal binnen enge grenzen beperkt. De volkstaal is doorgaans gedifferentieerd: zij houdt vast aan overleverde taal, aan plaatselijke vormen en uitdrukkingen, aan zegswijzen, die in de kultuurtaal aldra voor verouderd gelden en dus zoo ongeveer voor minderwaardig.
Wij zien dan ook dagelijks de volkstaal terrein verliezen, elk onzer in zijn naaste omgeving. En evenzeer moet de dialektische kultuurtaal onderdoen voor de algemeene kultuurtaal. Dit blijkt wel het duidelijkst uit den taalstrijd in België.
En waar in België zelf ter aaneensluiting een kultureel centrum met voldoende overwicht ontbrak, daar bleef het zich-aansluiten aan de Noordnederlandsche algemeene kultuurtaal de eenige aangewezen weg. Maar laten wij niet te streng rechten.
Ter kenschetsing van de dialektische volkstaal steunden wij in het bovenstaande, zooals gebruikelijk, vooral op klankleer en flexie. Toch zijn ook woordenschat en syntaxis van het grootste belang, vooral wanneer men de volkstaal behandelt in tegenstelling met de kultuurtaal. Wij kunnen hier echter onmogelijk diep op de zaak ingaan en verwijzen dus naar de afzonderlijke idiotica. Zoo b.v.
De kultuurtaal volgt wel een bepaalde norm, al is zij blootgesteld aan verschuiving bij verschuiving der maatschappelijke verhoudingen; maar voor duizenden is zij toch een abstraktie, een maatstaf, die aangeeft, hoe in beschaafde kringen gesproken mòet worden. Zij is als een wetboek, dat gewijzigd kan worden volgens de eischen van den tijd.
Woord Van De Dag