Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 2 juli 2025
Wat de inkleeding betreft is de Lof der Dwaasheid een offer aan de mode. De geletterde wereld van Erasmus' dagen had voor het eerst weder kennis gemaakt met de werken van sommige grieksche sofisten, of met de sofistische uitspanningen van voorname grieksche redenaars en schrijvers.
Men gebruikte ze op z'n juffrouw Pieterse's «om zoo iets te zeggen.» Men maakte er geen «eerst beginsel» van, waarop onder andere zaakjes de heele schepping berustte. Men spon er geen hoofdartikels om heen. Men borduurde er geen tableau van wysheid of moraal op. Men sausde er geen smakeloos krantengerechtje mee ... Onschuldige jeugd! Toch excentriek! De inkleeding ... misschien!
Zij gaan nog directer op hun doel af; de inkleeding als vertelling wordt opgegeven; zij dragen bijna geheel het karakter van prediking. Maar als stilistische kunstwerken en uitingen van Garborg's zieleleven staan zij zóó hoog, dat zij niet alleen in de stichtelijke litteratuur, maar ook in de schoone letteren een allereerste plaats innemen.
De Jonker bleek zijn verstand te hebben verloren en stierf krankzinnig. Men ziet het, de sage moraliseert: goddeloosheid en onteering van den doode worden streng gestraft. In het buitenland blijft de moraal: eer de dooden. De ongeloovigheid wordt echter in geen dezer lezingen gestraft, zoodat deze trek uitsluitend karakteristiek blijft voor de Nederlandsche inkleeding der sagestof.
Daar gíng een mánnetje óver den díjk Mét zijn óogjes kíjkerdekíjk, Mét zijn háartjes krúlderdekrúl; Je zúlt het niet ráden, al werd je dúl. Het is, waarin het water vloeit, Het is, waarop de bloeme bloeit, Het is, waarop bij dag en nacht De moede mensch de rust verwacht, Het is, gelijk men dikwijls zegt, Van dat, waarin men dooden legt. Somtijds is de inkleeding van het raadsel dramatisch.
Aan den anderen kant meende de rechtbank dat de identiteit van den inhoud van beide stukken, waarvan de eischers hadden aangeboden het bewijs te leveren, de vraag niet volkomen oploste, want: "dat vooral bij tooneelwerken, niet minder dan op den inhoud, nl. op gedachtengang, karakterteekening, intrigue en ontknooping, 't aankomt op vorm, inkleeding, taal en stijl, zoodat al ware ook bewezen, dat de inhoud van beide tooneelstukken dezelfde was, daarmede nog niet zou zijn beslist dat de ged. te kort had gedaan aan het eigendomsrecht der eischers."
De waarheid of stellige zekerheid der feiten moge één en onveranderlijk zijn, de wijze van voorstelling, inkleeding en toepassing kan echter aanleiding geven tot zeer uiteenloopende meeningen en begrippen; vooral in een werk, bij welks behandeling, op een ongebaand pad, de meeste waarschijnlijkheid en persoonlijke beschouwingen het gebrek aan berigten soms moesten vervangen.
Wij vinden ook hier den droom als inkleeding, de wandeling buiten, het zien van een kasteel, de ontmoeting met allegorische personages als Vrouw Hope en Twifel; later komen de vijf zintuigen: Heer Nouwe-zien, Heer Smakelijn, Rieke-lucht, Licht-gevoel en Hoor-na.
Deze zuiverder meer bezonken stemming openbaart zich in meerdere luchtigheid van vorm, in rijkere fantasie, in wondere fijnheid en vrijheid van inkleeding. Er is geen uitgesproken strekking in, 't is geen strijdschrift: 't is alsof M. met een fijnen glimlach op eigen streven neerziet, of hij in de onvermijdelijkheid zijner teleurstellingen berust.
M.a.w. dat hij minder diep zijn karakters heeft ontleed, niet het universeele, door de eeuwen heen blijvende in de menschenziel heeft bereikt. Maar Goethes figuren staan of vallen met hun historische inkleeding, welke slechts door min of meer geleerd publiek volkomen wordt gevat.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek