Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 3 mei 2025
Hij is zich bewust van het tegenstrijdige in zijn karakter, dat hij jaren later in zijn zelfportret in de Max Havelaar zoo meesterlijk zal schetsen. In zijn idealisme is hij er vast van overtuigd in uitwendigen tegenspoed gelukkig te kunnen zijn, armoede te kunnen verdragen, als hij maar rijk is aan liefde. En zuchtend erkent hij, "dat de edele mensch onedele oogenblikken heeft!"
Dan zal ook het volwassen meisje meer vertrouwen hebben in haar moeder, waar deze haar dochter in het leven als een vriendin wil terzijde staan. Men verwerpe toch deze meening niet als zou zij te idealistisch zijn. Al weet men dat geen enkel ideaal geheel en al verwezenlijkt kan worden, daarom mag men toch niet alle idealisme terzijde stellen.
Hij zinspeelde: Geloofshaat en vooroordeel hebben door alle tijden heen aan het Jodendom iedere deugd ontzegd, elken verheven karaktertrek, alle idealisme betwist; zie onze Sabbathviering in den Joodschen familiekring, in al haar heiligheid en reinheid, indrukwekkend door het patriarchale gemoedsleven, met z'n idealen van geloof en plicht, van liefde en vrede.
Een van de meest gewaardeerde teekenen van dezen vooruitgang is de zielegrootheid die in het leven wordt uitgestort. Het is een overal opgemerkt feit dat onder den druk van ons modern zaken-leven de eerzucht en het idealisme aan het afnemen zijn en van lager gehalte worden.
Dit is wat bijna elk middeleeuwsch betoog zoo vermoeiend en teleurstellend maakt: het wijst terstond naar den hemel en verdwaalt van den beginne af in schriftgevallen en moreele algemeenheden. Het volkomen doorgewerkt idealisme openbaart zich overal.
"Dat idealisme zal hier wel gauw vertrapt worden," mompelde hij voor zich heen; waarna Elders, zonder zich aan zijn woorden te storen, levendig inviel: "Maar laten we nu tot ons eigenlijk doel komen en juffrouw Herderts vragen, wat ze van ons plan denkt. We zijn namelijk allen lid, Han is zelfs praeses van 'n letterkundige club: "Laborando vincimus."
Hun ietwat theatraal-verkondigde liefde tot de deugd, hun vaag idealisme, hun heroïsch patriotisme, dat in de romeinsche toga gehuld met groote gebaren het tooneel van het openbare leven beschreed, hadden zij van hem geleerd.
Het machtig idealisme van Havelaar is boven de tegenstelling van Hollandsche geldzucht en inlanderslijden uit; hij ziet de verzoening. Maar dan moet Holland zich herzien: 't enghartig fatsoen, het conventioneele geloof moeten tot menschelijker opvattingen worden vernieuwd.
De grondslag is zoo hier als daar dat architecturale idealisme, dat de scholastiek realisme noemde: de behoefte om elke notie af te zonderen en vorm te geven als een wezenheid, en om ze samen te schikken in hiërarchische verbanden, er altijd weer tempels en kathedralen van te bouwen, als een kind, dat met blokken speelt.
Zonder nu aan het idealisme van den jonkman die vergeefs op het schavot stierf onrecht te doen, betuigt Hermann dat hij juist in dezen roerigen tijd zijn aardsche goederen: Eigendom, vrouw, ouders, wet en ook zijn Godsdienst meer dan ooit trouw wil blijven. Hij hoopt dat alle Duitschers dit zullen doen: daardoor wordt het 't mijne meer dan ooit te voren!
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek