Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 16 juni 2025
Het voorkomen van geslachtsnamen aan de namen van kerkheiligen ontleend, ligt meer voor de hand om te verklaren dan dat der namen van goden en godinnen. Immers waren de namen van de volksaardigste heiligen der roomsche kerk oudtijds zeer algemeen als huisnamen en gevelteekens in gebruik. En zoo kan het ons slechts verwonderen, dat zulke geslachtsnamen zoo weinig voorkomen.
En even zoo ging het met de namen van kleedingstukken. Iemand die bekend was wegens het dragen van 't eene of andere byzondere, ongemeene, of sterk in het oog vallende kleedingstuk, kreeg al licht den naam daar van als bynaam. Ook kwamen de afbeeldingen en namen van spyzen en dranken en kleedingstukken wel als gevelteekens en huisnamen voor.
Aan de zeeusche gewoonte om de letter h niet uit te spreken, dankt deze naam zynen hedendaagschen verbijsterden form. De geslachtsnaam Houtekindt, in West-Vlaanderen voorkomende, is vermoedelik ontleend aan een huis waar het houten beeld van een kind, een »houten kind", als huisteeken aan den gevel gesteld was. Hoppzak en Haverzak zijn twee geslachtsnamen die ook aan huisnamen ontleend zijn.
Een huis bij de oude landweren heette Landweer, en nabij de slagboomen en de verdedigingswallen vond men meestal den naam Runneboom. Een groot aantal huisnamen is ook ontleend aan de uithangteekens.
Ander peerdetuich, als huisnamen, vinden wy terug in de geslachtsnamen Den Toom, De Haam, Breydel en Zweep. Toontuigen werden ook als gevelteekens gebruikt. Reeds in de 16de eeu moet »De Bas" te Amsterdam hebben uitgehangen, zoo als trouens nog heden te Haarlem in de Warmoesstraat het geval is. Pieter Jacobsz Bas en Dr.
De Leeuw, Calkoen, Kikkert, Den Braasem, Spin, Mossel, enz. Verre weg het grootste deel dezer namen is oorspronkelik aan huisnamen ontleend. Afbeeldingen van dieren toch, en hunne namen als opschriften, waren oudtijds zeer algemeen als huisteekens en huisnamen op gevelsteenen en uithangborden te zien, en algemeen in gebruik.
Men noemde zulk een huis dan wel: »het huis onder de linde", of »by de eiken", of »by den peereboom". En zulke huisnamen gingen weêr over op de bewoners van die huizen, die men b. v. »Aarnout onder de linde", of »Bartold by de eiken", of »Hubert van den peereboom" noemde; of ook by verkorting: »Arnold de Linde", of »Berthout van de Eiken", of »Hubrecht Peereboom."
De geslachtsnaam Baars is aan menig nederlandsch geslacht eigen, om van Den Baars niet te spreken. Het grootste deel van deze namen zal wel aan huisnamen of uithangteekens ontleend zijn. Dezen immers, »de Baars" of »de dry Beerskens" of »de gekroonde Baars", waren oudtijds in ons vischrijk vaderland volstrekt niet zeldzaam.
Ik dien hier eigenlijk te beginnen met de huisnamen welke, zooals wij zagen, vaak geslachtsnamen geworden zijn, maar anderzijds ook niet zelden uit persoons- en familienamen ontstonden: Stevenshuis, Hendriken, den Egberink, Wesselshuis; en eveneens uit ambt, handwerk of bedrijf: de Karsman, de Kistenmaker, de Roodververij, ter Meulen, Timmerije, Smitterije.
Ofschoon de geslachtsnamen aan diernamen ontleend, wel voor verre weg het grootste gedeelte oorspronkelik huisnamen geweest zijn, zoo is dit toch geenszins met allen het geval. Allerlei oorzaken hebben wel ten gevolge gehad dat deze en gene man eenen diernaam als geslachtsnaam kreeg.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek