Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !

Bijgewerkt: 7 juli 2025


In de 18e eeuw is Erasmus geestig nagevolgd door Mandeville, wiens bije-fabel een vermomde Lof der Ondeugd in de maatschappij; door Holberg, wiens onderaardsche reis van Klaas Klim vaak een Lof der Ligtzinnigheid in den Staat is. Doch niemand heeft een geheel zamengesteld, dat in zoo hooge mate, evenals de schrijver zelf, het karakter van een natuurprodukt bezit.

In de laatste eeuwen is het aantal Elanden in Europa overal zeer snel afgenomen. Nog in de 17e en misschien zelfs nog in de 18e eeuw kwam de Eland hier en daar in Saksen en Silezië voor. In Saksen werd de laatste Eland in het jaar 1746, in Silezië de laatste in het jaar 1776 gedood. In het woud Ibenhorst bij Tilsit is dit wild, door koninklijke voorschriften beschermd, tot in onzen tijd blijven bestaan. Wel was het aantal exemplaren in het jaar der jachtvrijheid 1848 ook hier tot op 16 stuks en in het volgende jaar zelf tot op 11 stuks verminderd; strenge beschermende maatregelen en het invoeren van Zweedsche Elanden in het begin van de jaren 1860-1870 hebben echter den wildstand weder uitgebreid, zoodat hij thans tot nagenoeg 100 stuks is toegenomen. Bovendien bevinden zich in de bosschen van het regeeringsdistrict Koningsbergen nog 70

In het midden der 18e eeuw vond men er enkel nog een stuk muur van het oude slot, waarnaast een nieuw gebouw was opgericht, het "Huis te Herlaar" geheeten, dat thans ook verdwenen is.

Hoe druk de dorschdag ook thans nog is, het feestelijk karakter, dat daaraan vroeger verbonden was, is eenigszins verloren gegaan. In de 17e en 18e eeuw huurden de boeren soms een speelman en werd er ook gezongen en gedanst op de dorschdagen.

Deze vereeniging was van zeer gunstig gevolg voor den welstand van de gemeenten en van de gansche broederschap, en bevorderde een geest van onderlinge goedwilligheid en verbroedering, welke eerlang in den loop der 18e eeuw ten gevolge had, dat in die plaatsen, waar Friesche, Vlaamsche, Waterlandsche of andere gemeenten bestonden, vereenigingen tot stand kwamen, welke eindelijk, alle partij- en sektengeest verbannende, één krachtig en zelfstandig kerkgenootschap in het leven riep, dat getrouw was gebleven aan het eenige fondament, dat gelegd kan worden, al waren zijne leden ook van lieverlede uit hunne afzondering in de wereld overgegaan.

Verder den Lekdijk volgende, komen wij voorbij het dorpje Langerak, waar vroeger het adellijk Huis Langerak stond, dat van de 13e tot de 16e eeuw door het geslacht der Langerak's, later door de Boetzelaar's bezeten werd, doch in het laatst der 18e eeuw is gesloopt. Binnen enkele minuten staan wij voor de poorten van Nieuwpoort.

Zelf zoo sterk gevoelsmensch, dat hij onder het neerschrijven zijner eigen verbeeldingen soms half ziek werd, liet hij zich al schrijvend door dat gevoel beheerschen tot overdrijvingen en sentimentaliteiten, welke in dien éersten tijd der 19e eeuw nog uit de 18e eeuw in heel de romantische letterkunde voortleefden.

Zoo voeren in het klooster van den H. Vincentius en in dat van de Porto azuren ruiters in lapislandschappen hun toeren te paard uit, en brengen in de atmosfeer der witte gewelven iets zachts en liefkoozends, dat de dorre leegheid vult, zonder aan de verhoudingen te schaden. De volmaaktste azulejo's dateeren uit de 17e en 18e eeuw.

En dit te minder, waar het bekend is, dat in de 17e en 18e eeuw vooral deze ontaarding der zinnelijkheid ook in andere landen zeer algemeen voorkwam en men er zich speciaal in tallooze kloosters van het verste Zuiden tot in het hoogste Noorden aan overgaf.

De lezer, die deze beide deelen, waarin wij het werk splitsen moesten, gaat aanbijten, weet dus wat hem wacht: meer dan een aangename tijdpasseering; ook een levenskijk op den mensch, zijn handelingen, drijfveeren, in de 18e eeuwsche Fransche samenleving, gelijk een geestig menschenkenner uit die eeuw ze gezien heeft.

Woord Van De Dag

bakels

Anderen Op Zoek