United States or Cuba ? Vote for the TOP Country of the Week !
Gayón n~gâ ang calagayan ni Capitang Tiago n~g panahóng iyón. Tungcól sa panahóng nacaraa'y siyá'y bugtóng na anác n~g isáng mag-aasucál sa Malabóng mayaman din namán ang pagcabuhay, n~guni't nápacaramot, na anó pa't hindî nagcagugol n~g isáng cuarta man lamang sa pagpapaaral sa canyáng anác, caya't naguíng alilâ si Santiaguillo n~g isang mabaít na dominico na pinagsicapang iturò ang lahát n~g maituturò at nalalaman niyá. N~g magtátamo na si Santiago n~g caligayaháng siyá'y tawaguing "lógico", sa macatuwíd bagá'y n~g siyá'y mag-aaral na n~g "Lógica", ang pagcamatáy n~g sa canyá'y nagtatangkilíc, na sinundán n~g pagcamatáy n~g canyáng amá, ang siyáng nagbigáy wacás n~g canyáng m~ga pag-aaral, at n~g magcágayo'y napilitang siyáng man~gasiw
Hináhan~gad co ang canyáng cagalin~gan, caya nagtayô acó n~g isáng bahay-paaralan; hinahanap co ang canyáng cagalin~gan sa pamamag-itan n~g pagpapaaral, sa mahinahong untiunting pagsulong n~g dunong, walang daan cung walang liwanag. ¡N~guni't waláng calayaan namán cung waláng pakikihamoc! ang sagót ni Elías. ¡Datapuwa't aayaw acó n~g calayaang iyán!
¿Sa paggugol n~g m~ga pinunong bayan sa m~ga pananalapi, sakaling ilaan sa m~ga walang wawang kapakanan ay maaari bang makatutol ang namamayan? Bakit hindi. N~g matalos mo sa dalawang piso mong ibinayad sa sédula personal mo, sa ibinabayad mo sa amillaramiento, sa m~ga lisensiya munisipal, sa kinikita n~g pamilihang bayan ibp., ay diyan kinukuha ang ginugugol sa pagpapaaral n~g ating m~ga bata, n~g ginuguol sa m~ga pagpapagawa n~g m~ga lansan~gan ó daan at tulay, n~g m~ga "kanal" n~g pagpapatubig; diyan kinukuha ang isinusueldo sa lahat n~g m~ga kawani n~g pamahalaan, sa m~ga hukom, konstabularya, pulisya at sa lahat na n~g punong bayang iyong inihalal at sampu pa n~g Gubernador Heneral at m~ga inatasan niya ó ninombrahan. Kaya ikaw bayan, ay matuto kang magpahiwatig