Vietnam or Thailand ? Vote for the TOP Country of the Week !
Bijgewerkt: 13 juli 2025
De Friezen helpen Graaf Willem II, Roomsch Koning, de stad Aken winnen, en ontvangen van hem de bevestiging van hunne vrijheden en voorregten. Graaf Willem II sneuvelt op een togt ter verovering van de West Friezen. Omstreeks dezen tijd is de verdeeling Van Oostergoo en Westergoo in Grietenijen ingevoerd, en de Middelzee van lieverlede opgeslijkt, tijdens de vergrooting van de Zuiderzee.
Omstreeks het midden der 13e eeuw en dus in den zelfden tijd, dat Oostergoo en Westergoo, tot dusverre verdeeld in landstreken, waarschijnlijk Marken, Ferden en Hemrikken geheeten , eene nieuwe gemeente-regeling en verdeeling in Grietenijen bekwam, onttrokken zich alzoo die voornaamste handelplaatsen, vooral de hoofddorpen der Hemrikken, aan het Bestuur en de Regtsmagt van de Landgemeente of der Grietenij, ten einde zich zelve naar eigene, en voor hare bijzondere behoeften meer geschikte, wettelijke bepalingen te besturen; waarbij ze veelal een der vermogendste edelen, die daar stinzen gebouwd hadden, ter hunner bescherming aan het hoofd der regering stelden .
WINSEMIUS, 689, 697; Charterboek IV, 241. Bij de Staten des lands of de Volmagten der grietenijën en steden toch berustte nu de oppermagt of de souvereiniteit.
Aant. 25, op bladz. 281, 294. De Burgerwapening in 1672 en 1673, ook ten aanzien van Friesland in het vermelde werk van Prof. Siegenbeek, 122, 144 eervol vermeld, was destijds van veel belang, en mogt met den gelukkigsten uitslag worden bekroond. Er zijn omtrent het uittrekken der burgers van onderscheidene steden en grietenijën bijzonderheden bewaard, welke ik echter hier niet kan mededeelen.
Moeijelijk waren deze tot stand te brengen, zoolang ieder dorp der naast aan zee gelegene grietenijen, van ouds met het onderhoud belast, een zeker perk of deel van den algemeenen dijk had te herstellen, uit welke verpligting dikwijls hevige twisten en langdurige verschillen voortvloeiden.
De meeste grietenijen van Zevenwouden, grootendeels bestaande uit zandgronden en hooge en lage veenen, hadden behoefte aan afgraving en ontginning; en de wakkere geest onzer vaderen heeft zich daar, na het overwinnen van groote bezwaren, werkzaam getoond op eene wijze, waarover wij met regt verwonderd staan, als wij de schoone plaatsen Heerenveen, Dragten, Beetsterzwaag, Gorredijk, Oudeberkoop, Balk enz. met hare lommerrijke omstreken als de vruchten eener verstandige volks-nijverheid beschouwen.
Zoo vaardigde hij in 1504 de bekende Ordonnantie van Saksen uit, welke uitvoerige bepalingen ter uitoefening van het regterlijk en burgerlijk bestuur, zoowel door het Hof als in de grietenijen en dorpen en in de steden, bevatte. De uitvoering daarvan werd opgedragen aan een opperste Geregtshof, waarvoor te Leeuwarden naast het Blokhuis eene Kanselarij werd gebouwd.
Ten tijde van den regerenden Vorst, Hertog Georg van Saxen, werd op diens last een register van den Frieschen Adel opgemaakt , in hetwelk de in de Grietenijen aanwezige Edelen, met de wegens oorlogen of onlusten afwezigen, werden opgeschreven.
Ieder der dertig Grietenijen van Friesland werd bestuurd door een Grietman met twee, drie of meer Bijzitters en een Secretaris. Voor den eersten werd eene nominatie gemaakt door de meerderheid der dorpen, welke de meeste stemmen hadden van de stemgeregtigde ingezetenen, die voor de laatsten eene nominatie zamenstelden, en verder op gelijke wijze ontvangers, predikanten en onderwijzers stemden.
Dit doel werd niet enkel bereikt en de vaart en dwarsvaart met vele wijken in de eerstvolgende jaren tot op de grenzen dier grietenijen volbragt, maar vruchtbare bouw- en weilanden namen weldra de plaats in der veenen, wier afgraving en vervoer leven en werkzaamheid, handel en voorspoed verspreidden, zoodat in die zelfde jaren de weinige huizen van Dragten tot eene groote en welgeregelde buurt aangroeiden, waarbij spoedig molens en fabrijken, kerken, scholen en andere gebouwen gesticht werden.
Woord Van De Dag
Anderen Op Zoek