United States or Mali ? Vote for the TOP Country of the Week !


Buys tenminste aarzelt niet om het te erkennen: »De wet", zegt hij, »mag kerk en staat van elkander scheiden, die beide blijven nauwer dan ooit vereenigd in de ziel van het volk." Deze verschillende gegevens hebben in Nederland van de godsdienstkwestie de leidende gedachte gemaakt van de verbonden en in zeker opzicht de scheidingslijn van de politieke wateren.

De theoretische gronden voor de Christelijke Coalitie. De godsdienstkwestie. Het is zeker, dat deze Coalitie bij het eerste begin ontstemming bracht in een land, waar de godsdiensttwisten tusschen Protestanten en Roomschen zoo hevig waren en de dogmatische godgeleerdheid zooveel vat heeft op de gemoederen.

Toen men later aan financieele kwesties begon en wij oneindige cijferreeksen te hooren kregen, vonden wij het tijd, om ons bezoek af te breken. De tolk vertelde ons, dat kort geleden de godsdienstkwestie in den Nationalen Raad behandeld was, waarbij was besloten, den Christelijken godsdienst als nationalen godsdienst aan te nemen.

Toch is dat de eenige oplossing, waar men toe komt, indien men vooropstelt dat de godsdienstkwestie in theorie en in de praktijk vreemd is aan de politiek en dat deze bij wijze van consequentie niet meer is dan een handigheid of een uitweg. Maar wie zou dit nog durven beweren in den hedendaagschen tijd?

De schoolstrijd, dat wil zeggen, de strijd voor de opvoeding en vorming der jeugd heeft de godsdienstkwestie in de volksdroomen ingebracht, maar hij is slechts een van de vormen van het conflict, hetgeen professor Buys noemde een kenteeken van het conflict, dat de antithese ons doet gevoelen, haar uit de theoretische denkkring voert, maar met hare oplossing het einde van den strijd der beginselen niet medebrengt.

De godsdienstkwestie is overal van zulk een gewicht, dat zij de staatkunde en de geschiedenis der volken beheerscht; want als omschrijving dient, dat de staatkunde tenslotte niet anders is dan het zoeken naar eigen middelen om het best het einddoel van een staat te verwezenlijken.

Ze zijn van gedachte geweest de godsdienstkwestie uit de staatsregeering te kunnen verbannen, door de oogen er voor te sluiten; door ze niet in het aangezicht te zien. Zij hebben den verkeerden weg gevolgd en hun bekwame taktiek heeft het onverwachte gevolg gehad van hunne leeringen een onverstelbaar en verschrikkelijk verlies te bezorgen.