United States or Bouvet Island ? Vote for the TOP Country of the Week !
Caya na-aalamang marugo ang bata sapagca ang color nang cataua,i, mapula, ó maitim-itim, na yao,i, ugali nang man~ga batang mahirap ipan~ganac; lalo pa cun nasicpang totoo nang siya,i, ipan~ganac, ó nalauong napatahan sa pinacaaran ó pinacaliig nang bahay tauo, ó cun binago nang hilot sapagca sala ang paglabas, ó cun nacabicti sa caniya ang pusod.
N~guni't ¿ito baga'y dapat cayang mangyari? ang sa cawacasa'y bigláng sinabi n~g malacás; ¿casalucuyan bang na sa unang panahón tayo n~g cadilimán? Sa macatuwid baga'y.... At lumapit sa m~ga dalaga, at binago ang anyo n~g pananalitâ. Pagpaumanhinan ninyó acó, anyá, nacalilimot acóng mayroon paláng sa aki'y naghihintay na aking catipán; magbabalic acó at n~g cayo'y aking masamahan.
Sa una ay may kaunting kabaguhan, sa palimbag ni P. Sayo, ang huling talata ay ginawang "katawan sa dusa'y hininga'y natulog"; nguni't binago man ay tila kasinglasa rin ng "matamis pang lubha natuloy naquitíl ang hiningáng aba". Mga tulang inabot ng "tabsing sa dagat", mga lipad na sa kaitaasa'y inabot ng pagkahapo; opo, pagkahapo, gaya na nga nitong inyong lingkod, na nahahapo na at kinakapos; kung kaya, tinatapos na rito ang mga paliwanag na ito.
Nguni't ang ganitong pagbabago ay nakaligtaan sa dakong unahan: ang "ó nanasang irog" ay hindi binago. Hindi ginawang "óh, nanasang irog!" DINIDILIG. Sa "Kun sino ..." at kay P. Sayo ay "nadidilig". "Bagong taoung basal, na ang anyo,t, tindig". Sa iba ay "Bagong taong basal, ang anyo at tindig". CASAM AN. Sa "Kun sino ..." ay "kasamaan", na nakasira sa bilang ng pantig.
Datapwa't nang una ay hindi mahulaan ni Ester kung sino ang tumawag na iyon, hindi niya makilala dahil sa ang tinig ng pangungusap ay binago at pinakaliitliit na pakinggan. Kaya hindi makikilala ni Ester kung hindi makilala ang kilos ng tumawag. At pamuling inulit ang tawag. Ester, nakikilala mo na ba ako? na waring nasulyapan ni Ester ang mukhang ngumiti ng tumawag. Ah, oo, kilala na kita.
At bigláng bigláng binago ang salitaan, at tumanóng: Ibinalitâ sa aking galing daw pô cayó sa Europa, ¿nátira ba cayó sa Madrid? Opô, natira acóng iláng buwán doon. Hindî ba ninyó naririnig sa m~ga salitaan doon ang aking familia? Bagong caaalis pa pó ninyo n~g acó'y magtamó n~g capurihang ipakilala sa inyong familia.
Ano pa nga't kung pagtitiyagaang isumag pa sa palimbag ni G. Sayo, at ayon sa isa lamang pagbasang ginawa namin, ay makikita ang di mabilang na pagkakaiba. Ang sa "Kun sino ..." ay tila sipi sa "Florante" o sumag sa iniingatan ni Dr. Pardo de Tavera, na binago nga lamang ang pagkakasulat, ayon sa bagong ortograpia.
sa "Kun sino ..." at kay P. Sayo ay "nadadarang" ang nakalagay. Nguni't may palagay kaming ito'y binago lamang, upang maianyo sa pamimigkas ngayon, gaya rin naman ng pagkakabago sa katagang "marampî", na ginawang "madampî'", sa tulang: "man~ga dalirî co,i, na aalang-alang marampî sa balát na cagalang-galang".
Nguni't hindi namin ginawa ang ganitong pagtutumpak sapagka't wala kaming ibang hangad kundi maipakilala lamang ang tunay na sipi ng lumabas noong 1861 na buháy pa ang Makata at siping sinakit na maging siya rin at walang munti mang kaibhan, pati sa kanyang mga kamalian. Wala nga kaming munti mang binago sa siping ito. Ni isa mang kuwit ay hindi inalis.
Iniin~gatan n~ga n~g puspos na galang ang di nabubuloc na caniyang catauan sa kinalalagyang mahal na Simbahan, niyong man~ga Pareng Franciscanong tanan. Tauag nang Simbahan ay binago nila na cay S. Basilio ang n~galan nang una, n~gayo,i, inihayag ang Simbahan bagáng sa babayeng bunying Santa Margarita.