United States or Iraq ? Vote for the TOP Country of the Week !
Gelijk als hij hetzelve afbeeldt met een schip op het eerste blad, waarmede hij zijn gevoelen wil bewijzen, daar hij lust en pleizier schijnt te hebben, om nog met groote schepen in het midden van Holland door de veenen te varen, al zou ook alles bederven en in ruïne loopen wat daaromtrent is. Daarbij stelt hij, dat verandering en nieuwigheid zwarigheid baren.
Op onzen verderen tocht trokken wij door strooken weiland, die veel geleden hadden van de reusachtige, bijna 12 voet hooge kegelvormige mierennesten. Zij gaven aan de vlakte geheel het voorkomen der moddervulkanen van den Jorullo, zooals Humboldt die afbeeldt. Wij kwamen te Engenhodo, toen het reeds donker was, na tien uur in den zadel te hebben gezeten.
We moeten echter bedenken, dat de zoon nog heel klein was, toen Saskia overleed; de moeder heeft hem nooit gezien, zooals de vader hem hier afbeeldt. In de portretten van vrouw en zoon heeft hij wel duidelijk uitgedrukt, met hoeveel hart hij aan beide hing, hoe gelukkig hij zich aan den huiselijken haard voelde, toen Saskia nog leefde.
[p.247] Zie nu eens, vrienden, hoe zuiver-mooi dit alles is: in weinig trekjes, louter in de woorden door Beatrijs-zelve gesproken, slaagt onze dichter, zonder eenige toelichting zijnerzijds, erin, haar geheele reine innerlijk ons te doen zien. Hij sprak van "vleescheliker zonde" zooeven wij verstaan nu, dat dit "vleeschelike" in haar, niet sexueele lust beteekent, máár: lichamelijk verlangen, gewekt door de geestelijk-menschelijke liefde tot haar lief! Sla nog eens op, hetzij in mijn eersten bundel Over Literatuur, hetzij in Het Jonge Leven, wat ik indertijd over Geertje schreef! En zie het onderscheid tusschen sexueele lust en sexueele liefde. Zijn Geertje en Beatrijs geen zusters? "Zondigen" zij beiden uit overgroote liefde niet. Vereenigen zich hier over den afgrond der eeuwen de beide zuster zielen niet? Bij beiden spreidt de heilige-in-hen over de zondares-in-hen één waardigheid.... Dit wat het eerste cursief betreft. Wat het tweede aangaat: dit is grof en plat, nietwaar?... Ja, het is bijna even grof en plat schoon op geheel andere wijze en in oneindig edeler sfeer-van-gebeuren als die mededeeling van Dante in zijn Hel, dat de Overste der duivelen het sein voor zijne trawanten om op te trekken gaf, doordat hij "van zijn achterste een trompet maakte." Onze dichter had Beatrijs ditzelfde anders kunnen doen zeggen en Dante had ditzelfde anders kunnen zeggen. Zij deden het niet. Waarom? Om deze eenvoudige reden, denk ik: Als men iets weergeeft of afbeeldt, moet men dat op zoo eenvoudige èn sterke wijze doen als maar mogelijk is, want mede dáárdoor zal de uiting het best bij de geconcipiëerde waarheid passen. De groote dichter, de groote schrijver handelt aldus van zelf; moet aldus handelen. Waarom zou hij trouwens pogen het niet te doen? Uit ethische overwegingen? Maar dat k
O, blijft dan om mij heen, gij liefelijke gestalten, mij eens zoo dierbaar in de werkelijkheid en waarvan sommige nu nog alleen dierbaar zijn in de herinnering; blijft om mij heen, zooals gij u bij het licht van het haardvuur voor het oog der herinnering afbeeldt! Blijft als mijne ziel u weder oproept!
De door den duivel bedrogen monnik vooral is kostelijk! Aan zin voor echten volkshumor paarde deze spreker een loffelijk vermogen van waarneming. Dat vermogen toonde hij in zijne verhalen; hij toont het ook waar hij anderer of eigen gemoedsleven afbeeldt.
Zonder het uitwendige en inwendige aan elkander op te offeren heeft hij de fijnste individualiseering en het karakter der vormen in acht genomen, en toch al de zielkundige waarheid en diepte behouden; komen zoowel het uitwendige als de gemoedsbewegingen en geheel het inwendige leven, dikwijls slechts door een enkele toets of lijn, tot volkomene uitdrukking; hij geeft het leven niet als bovennatuurlijk, afgetrokken ideaal, noch als symbool of drager eener daarin gelegde idée, maar als levende, doorgaande werkelijkheid, en het leven, dat hij afbeeldt, evenals het werkelijke, is dáár om zijns zelfs wille, zonder ander doel dan zichzelve, zonder eene andere rechtvaardiging dan de schoonheid zijner verschijning te behoeven.