United States or Austria ? Vote for the TOP Country of the Week !


En deze gewoonte, by alle geletterden en geleerden van het christelike Europa in gebruik, hield niet aleen in de 16de en 17de eeu stand, maar nam, by de hooge vlucht welke de beoefening der oude letteren vooral in die eeuen nam, groote verhoudingen aan, en werd zeer algemeen toegepast.

Moet ons dit vooruitzigt niet afschrikken, ons, wie het meerendeels niet gegund is, onzen tijd onverdeeld aan de beoefening der letteren te wijden, maar die, eerst verpligt onze krachten te wijden aan hetgeen beroep en ambt een ieder te doen geeft, slechts uitgespaarde uren voor de wetenschappen mogen afzonderen?

Ook zal de man, die zich met de geschiedenis en het wezen der beschaving van ons volk inlaat, en die geerne d' uitingen van ons volksleven gadeslaat, dit boek, zoo ik hope, niet zonder eenige voldoening ter zyde leggen. Dit werk en bedoelt anders niet als eene eerste poging te zijn op het gebied van de beoefening onzer geslachtsnamen, eenvoudig, sliucht end riucht.

Uit hoofde dit boekje van tijd tot tijd zeldzamer was geworden, komende de eerste druk bijna nimmer voor, ondernam de Boekhandelaar Proost alhier eene nieuwe Uitgave, noodigde mij uit die te willen verzorgen, en er tevens zoodanige Aanteekeningen en Bemerkingen bij te voegen, als voor de beoefening en opheldering der Friesche Historie, bijzonder over de XV eerste eeuwen, nuttig en dienstig zouden kunnen zijn.

Terwijl John Bull en zijn neef Jonathan, die niet minder vasthoudend en nog ondernemender is dan hij, in Midden-Amerika krachtig opkomen voor hun taal en hun handel, moest Frankrijk evenzeer pogen, de beoefening der fransche taal, die zoo populair en zoo gemakkelijk te verspreiden is, te bevorderen. Het is vooral de taak onzer consuls, hiertoe mede te werken.

Nadat in 1604 vier Curatoren namens de Staten meer bepaald met de zorg voor de belangen der Hoogeschool belast waren, nam het aantal studenten ongemeen toe, en werd ook het getal hoogleeraren vermeerderd; terwijl de roem van hunne geleerdheid en onderwijs mede vele buitenlanders aanspoorde, het kleine, doch voor de beoefening van de wetenschappen zoo geschikte Franeker te bezoeken.

»De vierde afdeeling, voor taal- en dichtkunde bestemd, stelt zich voor: de grammaticale beoefening der Friesche taal, in hare volle uitgebreidheid."

Indien ik mij daarbij op kortheid bevlijtig, hoop ik van uwe aandacht niet te veel te zullen vergen, als ik U verzoek, ze mij daartoe eenige oogenblikken te verleenen. Het schijnt mij dan, in de eerste plaats, noodzakelijk toe, dat de beoefening onzer grammatica historisch worde ondernomen.

En voorwendsels daarvoor, die alle partijen bevredigden, waren gemakkelijk te vinden, daar het celibaat reeds oorspronkelijk volstrekt niet de beoefening van de kuischheid betrof, maar alleen onthouding van het huwelijk. In het celibaat bezat de kerk het middel om haar vermogen voor versnippering te behoeden en zoodoende haar macht te behouden en steeds uit te breiden.

Eene eigenaardig Nederlandsche instelling, de kamers der "rethorijkers" of rederijkers, droeg er insgelijks veel toe bij om het volk voor de hervorming voor te bereiden. Reeds in de 15e eeuw hadden, gelijk in Duitschland de meesterzangers, in de Nederlanden de burgers en zelfs de boeren zich tot beoefening van de kunst vereenigd.