United States or Senegal ? Vote for the TOP Country of the Week !


Οι μόνοι, εκτός του Σωκράτους, αντέχοντες ακόμη, ο Αριστοφάνης και ο Αγάθων, νυστάζουν τόρα και αυτοί και επί τέλους αποκοιμώνται. Εν τω μεταξύ ο ήλιος ανατέλλει, το φως των λύχνων ωχριά, και μόνον ανέσπερον εν μέσω τόσων ηθικών συντριμμάτων εξακολουθεί να λάμπη μέχρι τέλους του Συμποσίου το φως της μεγαλοφυίας του Σωκράτους. Ας το είπωμεν ευθύς εξ αρχής.

Νέος έτι ων ο Μαρτελάος ενεδύθη το κληρικόν φόρεμα, όπως, γενόμενος ιερεύς της ιδιοκτήτου εκκλησίας, διαδεχθή τον ομώνυμον αυτού πατέρα. Μετά την εγκύκλιον εκπαίδευσιν, μετά ζύλου επεδόθη εις την ελληνικήν φιλολογίαν και εις την μελέτην των ηθικών επιστημών, μαθητείσας παρά Παναγιώτη τω Παλαμά και διαφόροις άλλοις λογίοις, οίτινες ήρχοντο από καιρού εις καιρόν εις Ζάκυνθον.

Εις αυτά λοιπόν όταν προσέξη κανείς φαίνεται ότι υπάρχει αδικία προς εαυτόν, διότι εις αυτά είναι δυνατόν να πάσχη κάτι τι έξω από τας επιθυμίας του. Και βεβαίως φαίνεται ότι υπάρχει μεν μεταξύ αυτών κάποιον δίκαιον, καθώς μεταξύ άρχοντος και υπηκόων. Και λοιπόν περί της δικαιοσύνης και των άλλων ηθικών αρετών είναι αρκετά όσα είπαμεν.

Ελληνική ήτο η γλώσσα η λαλουμένη υπό των κατοίκων, και αυτών έτι των αλλογενών. Ελληνική ήτο η γλώσσα της οικογενείας, της Εκκλησίας, της παιδεύσεως, εις δε τα κυριώτατα και αυτού του κράτους· τέλος δε Ελληνική ήτο η συνείδησις και η διάνοια του λαού μεθ' όλων των ηθικών πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων του τότε Ελληνισμού.

Εάν απηγγέλλατο με το ξηρόν, μονότονον, διδακτικόν ύφος των συνήθων ηθικών διδασκαλιών, πώς θα ηδύναντο να συγκινήσουν τας καρδίας, ή να θερμάνουν τας φαντασίας, ή να εντυπωθώσιν ανεξιτήλως εις την μνήμην των ακροωμένων; Αλλ' αντί να ενδύωνται με φορτικήν σχολαστικότητα, εξεφέροντο εν σχήματι παραβολής βασιζομένης επί κοινοτάτων συμβάντων καθημερινής ζωής πλήρους απλότητος και πτωχείας.

Αλλ' ησθάνθη διττήν τύψιν συνειδήσεως, ένθεν μεν επί τη φυσική απάτη, ένθεν δε επί τη παραβάσει των ηθικών παραγγελμάτων. Όθεν έστη ενταύθα και μετέβαλε τακτικήν. Εσκέφθη ότι το καλλίτερον ήτο να έλθη αποτόμως εις το προκείμενον, και να υποβοηθήση την μνήμην της νέας, αν ήτο δυνατόν να ενθυμηθή τι αύτη, ει δ' άλλως να πεισθή αυτή ότι ηπατάτο.

Ακόμη δε και η φρόνησις συνεδέθη με την ηθικήν αρετήν, και αυτή πάλιν με την φρόνησιν, αφού αι μεν αρχαί της φρονήσεως είναι σύμφωνοι με τας ηθικάς αρετάς, το δε ορθόν μέτρον των ηθικών συμφωνεί με την φρόνησιν. Ίσως δε αυταί, αφού είναι συνηρμοσμέναι με τα πάθη, περιστρέφονται εις το σύνθετον. Και βεβαίως αι αρεταί του συνθέτου είναι ανθρώπινοι.

Η μη αναγνώρισις των δανείων τούτων ήτο συνεπώς κηλίς , την οποίαν ωφείλομεν τοσούτω μάλλον ν' αποσβέσωμεν, καθόσον η παράτασις της καταστάσεως προεκάλει, ή εδικαιολόγει, μυρίας κατά του ημετέρου έθνους μεμψιμοιρίας και συκοφαντίας . Εκτός των ηθικών τούτων λόγων υπήρχον υπέρ του συμβιβασμού και λόγοι υλικοί .

Η εκ των καθημερινών κακώσεων άσβεστος δίψα εκδικήσεως και η άγνοια των ηθικών και υλικών απολαύσεων της ευζωίας, παρίστα το επάγγελμα του κλέφτου ου μόνον ως καθήκον προς την πατρίδα, αλλά και αυτό καθ' εαυτό ως το ποθεινότερον των επαγγελμάτων.

Το λογικόν της ψυχικής διαιρείται εις επιστημονικόν και λογιστικόν.& — Και λοιπόν όταν διαιρέσαμεν τας αρετάς της ψυχής, είπαμεν ότι μερικαί περιστρέφονται εις το ήθος, μερικαί δε εις την διάνοιαν. Και περί μεν των ηθικών ωμιλήσαμεν, τόρα δε ας εξετάσωμεν τας άλλας, αφού πρώτον ομιλήσωμεν περί της ψυχής.