United States or New Caledonia ? Vote for the TOP Country of the Week !


Immers, toen Graaf Jan van Nassau, Heer van Breda, na 't overlijden van Dirk van Merwede door Filips tot kastelein van Heusden werd aangesteld, brachten die van Holland bezwaren daartegen in, op grond dat gemelde Graaf Drossaart van Brabant was, en die aanstelling schijnbaar te kennen gaf, dat Heusden gerekend werd onder Brabant te behooren.

Alleen op een enkel gedeelte willen wij nader de aandacht vestigen. Het is op de Oude Waal, een afgedamden riviertak, welke de Zwijndrechtsche Waard van de Riederwaard scheidt. Tot 1331 liep hier een tak langs van de Merwede, of eigenlijk beter de Waal te noemen, want de Merwede is oorspronkelijk voornamelijk de voortzetting van de Waal.

Nog weinige oogenblikken, en wij zien links voorbij Werkendam een breeden waterarm zich afscheiden van de Merwede. Dat is de Nieuwe-Merwede, thans een kunstmatig kanaal, door dijken ingesloten, dat een gedeelte van het Merwedewater naar het Hollandsch-Diep voert.

Thans staan wij aan een gedeelte van de Alblasserwaard, dat in economisch en industrieel opzicht het belangrijkste is, nl. den dijk langs de Noord en de Merwede. De Noord ligt daar vóór ons, een schijnbaar regelmatig verbindingswater, dat de Merwede met de Lek vereenigt. Doch zoo regelmatig als thans dat statige, ernstige water schijnt, is het niet altijd geweest.

Op de plek, waar de Linge het water der Betuwe en der Merwede uitstorte, niet ver van de vereeniging van Waal en Maas tot de breede watervlakte van de Merwede, die zich met zooveel trotschheid tusschen de hooge dijken, door het griendhout in een krans van groen gehuld, zeewaarts beweegt, verheft zich het vriendelijke stadje Gorinchem aan den oever der rivier.

De Biesbosch en het Eiland van Dordrecht. Huis te Merwede. Op de rivier voor Dordrecht. Opkomst van Dordrecht. Aristocratisch Dordrecht. Kunstzin der bewoners. Wetenschap en taalkennis te Dordrecht. Volkseigenaardigheden. Nieuwe tijden. Rotterdam overvleugelt Dordrecht. Vroegere gesteldheid van het Dordtsche Eiland. Oude bouwstijl van Dordrecht. Ontwikkeling van den bouwstijl.

Door die vereeniging van polders ontstond het Hoogheemraadschap van de Alblasserwaard, een hoofdwaterschap, dat alle landen tusschen Lek, Noord en Merwede ten westen van de Zouwe- en Bareldijken en den rechter Lingedijk van Arkelschendam tot Gorinchem omvat, en bij genoemden giftbrief van 1277 erkend werd, doch zeker ouder is.

Bijna zonder afbreking der huizenrij komen wij in het dorp Giesendam, gebouwd langs den Merwededijk en gedeeltelijk langs de Giesen, die hier als binnenwater door een sluis met de Merwede in verbinding staat, waar men echter alleen water door inlaat, om het water der slooten binnendijks te ververschen, en kleine schepen doorschut.

Het eene zou, meent men, gestaan hebben aan den kant van Gellikum, waar vroeger de Gellikumsche poort was; het andere, Waddestein, hebben de Franschen later in 1672 in de lucht laten springen. Doch hoewel geen vesting meer, ligt Asperen nog in de inundatielijn tusschen de Lek en de Merwede.

De Giesen was oudtijds als een kil van de Merwede een open water; zelfs in de 11e eeuw werd aan den mond der Giesen nog een scheepsstrijd geleverd. De afsluiting door een dam en een sluis gaf ook hier aanleiding tot het ontwikkelen van een dorp, dat in de kom ongeveer 1400 inw. telt.