United States or Taiwan ? Vote for the TOP Country of the Week !


Het houden van dergelijke geschiedkundige optochten is thans wel wat de mode in Engeland; maar die mode wordt gevolgd met niet te misprijzen ernst, en het voorbereiden wordt daardoor een werk van uitgebreide studie. Wellicht is het ook eene zijdelingsche herinnering aan de bekende zegswijze: alle wegen gaan naar Rome; Rome dat door de Yorkers zoo gaarne hunne jongere zusterstad genoemd wordt!

Op een mythische verklaring van een natuurverschijnsel wijst onze zegswijze "de duivel slaat zijn wijf", als het regent en de zon schijnt. In Belgisch Limburg noemt men hem veelal kortweg "het kwaad." De duivel is pikzwart en draagt bokshoorns, bokspooten of paardenhoeven; men denke aan de betrekking van den bok tot de heksen en aan de Zuidlimburgsche bokkenrijders.

Deze legende deed blijkbaar de zegswijze ontstaan "den speelman betalen". Sedert heeft men in Hamelin de kinderen nooit teruggezien, en tot herinnering aan dit algemeene onheil zijn sedert alle officieele besluiten gedateerd zoovele jaren na het bezoek van den Rattenvanger.

Het gezegde betreft gierigaards. Typisch is vooral de zegswijze voor het begrip sterven: "de vork neerleggen". Dit getuigt ook het spreekwoord.

Bij alle volken kunnen sprookjes wording en wasdom verkrijgen, en zoo gebeurt het, dat van uit verschillende milieu's, veelal bezwaarlijk nader aan te duiden, tal van sprookjes de grenzen hunner bakermat overschrijden en zich tooien met de nationale dracht en aannemen de eigenaardige denk- en zegswijze van de meest onderscheiden volkeren.

Het woord "keugelke" is immers het Middelnederlandsche cogele "halskraag, mantelkap", men denke aan de zegswijze: "kat en kogel verliezen", ontstaan uit "kap en kogel verliezen", elders "kap en keuvel"; vergel. ten overvloede het Veendamsche en Delfzijlsche rijmpje: Kip, kap, kogel, Sint Maartinsvogel.

Soms heeft benijden de ongunstige beteekenis verloren, bijv. ik ~benijd~ u waarlijk uw mooien tuin; men wil door deze uitdrukking den tuin des te sterker prijzen, zoodat deze zegswijze meer als vleierij moet opgevat worden. De arme man stond getroffen door den rijkdom van zijn buurman; duidelijk was het te zien, dat hij hem dien overvloed . Ik je, dat je geslaagd bent, maar ik het je niet.

Van de Middeleeuwsche minnedrankjes en sympathetische toovermiddelen zijn nog slechts zwakke overleefsels overgebleven, allereerst de zegswijze: "een minnedrankje ingenomen hebben". Van de thans nog bestaande liefdeverwekkende middelen vormen de haren, nagelknipsel, zweet en bloed de hoofdbestanddeelen. Naar men weet, vindt men overeenkomstige gebruiken bij de volken met lage kultuur.

Laat de brief deugen of niet voor enge naturen en koortsige hersenen, mij heeft hij deugd gedaan. Ik heb "mijn borst verlucht van veel gevaarlijk tuig" om een zegswijze te borgen bij den dichter dien Gij en ik indertijd wilden redden uit de handen der Philistijnen. Ik behoef U niet te herinneren dat uiting op zichzelf voor een kunstnaar de opperste en eenige wijze van leven is.

In het Sallandsche: "hi kan lêzen en broodsnieën", d.i. hij kan twee dingen tegelijk doen, heeft lêzen de oude beteekenis van "bidden". De algemeene Nederlandsche volkstaal kent uitdrukkingen als "van den hak op den tak", waar hak nog de oude beteekenis bezit van "krommen tak"; "hij heeft kind noch kraai", waar kraai "den kraaier" beteekent, d.i. den haan, welk woord immers etymologisch samenhangt met het Latijnsche canere "zingen"; in "kap en kogel verliezen" is kogel de halskraag; in de zegswijze "wie het onderst uit de kan wil hebben, die valt het lid op den neus" is het lid de deksel.