biljartspelers

Bijgewerkt: 11 juni 2025

Het doet mij goed, wanneer ik door Amsterdam wandel, mij te verplaatsen in vroegere dagen: ik denk dan de leelijke, smakelooze Stad der negentiende eeuw weg, om de vroolijke, pittoreske Stad van voorheen voor mijne oogen terug te tooveren: ik zie dan in plaats van vierkante steenmassa's, die voor Gemeentehuis, Paleis van justitie, enz. enz. moeten doorgaan, en wier naakte gevels, van vierkante gaten voorzien, zelfs door geen symbool de bestemming van het inwendige verkondigen schilderachtige gebouwen, met torentjes, kanteelingen, gewelven, pilaren en bordessen: in plaats van woonhuizen, die op het getal der vensters en de plaatsing van de deur na, alle precies op elkaar gelijken, alle even stijf, even leelijk, evenzeer verstoken van wat eene architectonische gedachte zou bewijzen eene verscheidenheid van aardige, nette woningen, bontgeverfde luiken, met uitspringende bovenverdiepingen en nog verder uitspringende luifels, banken en stoepen, met grillig gevormd beeld- en lijstwerk, met zinnebeelden en uithangborden: in plaats van monsterachtige goederenwagens en omnibussen, die den armen voetganger van de kleine steentjes op de stoepen, zoo niet in de kelders, drijven speeljachten, tent- en roeischuitjes, die in de gracht blijven en niemand hinderen: in plaats van smakelooze zwarte hoeden, zwarte rokken, zwarte jassen, zwarte buizen, zwarte paletots en zwarte pantalons mantels en bovenkleederen van alle snede en kleur, rijk voorzien van passementen en borduurwerk : in plaats van luchtige karwatsen en dunne rietjes fiksche rijzweepen, stevige stokken en stootdegens: in plaats van biljartspelers en jeneverneuzen kolveniers, boogschutters en bierbuiken; in plaats van fatsoenlijke straatslijpers, die sedert jaren om een postje bedelen, en inmiddels hun tijd in de sociëteiten en koffiehuizen verbeuzelen wakkere, vierkant gebouwde mannen, die nauwelijks een half uur op den dag aan uitspanning schenken kunnen, en, voor handel, nijverheid of kunst levende, tevens met hun eigen roem of welvaart die van de stad helpen bevorderen: in plaats van.... maar ik wil geene vergelijkingen meer maken: ik vrees reeds in herhalingen te zijn vervallen, en, liever dan daar verder aan toe te geven, verwijs ik den lezer naar blz. 3 .

J. van (Jacob) Lennep - Vertellingen van vroeger en later tijd