United States or Saint Pierre and Miquelon ? Vote for the TOP Country of the Week !
Ang kawayan namang ito ay itinanim n~g Dios Kaptan, at n~g lumaki ay pumutok na nilabasan n~g dalawang kawayan na kapwa naging tao, na ang isa'y lalaki at ang isa'y babae. Ang lalaki ay pinan~ganlang Sikalak at ang babae'y Sikabay.
Pinan~gan~ganlang balingtamad na lauon ang ungmuuli sa tauo at nauauala, at saca ungmuuli rin, na parati ganoong nauauala,t, sungmisipot; ualang casamang lagnat, hindi maraming casucasuan ang sungmasaquit; cun minsan hindi namumula; at hindi namamaga ang masaquit na catauan; datapoua cun minsan namamaga,t, namumula.
Cun ang baga,i, nadoroon sa loob nang catauan doon sa pinan~gan~ganlang baga, ay gagauin ang man~ga bilin sa capítulo 6 nitong librong ito. Ang gamot sa bicat sa uicang castila,i, lamparónes ó escrófulas. Ang pinan~gan~ganlang bicat ay sungmisibol sa liig ó sa quiliquili; cun minsan hindi doon lamang, cundi sa dibdib at sa lahat na casucasuan nang catauan nang tauo.
Ang saquit na pinan~gan~ganlang erisipela, na cun turan nang tagalog ay culebra. Ang saquit na erisipela, ó culebra ay cun minsan munting saquit lamang, na lungmilitao sa balat nang catauan nang tauo, at milimit sa muc-ha, ó sa paa. Ung-muunat ang balat, at namumula; at cun idinidiin nang daliri, ay nauauala ang pamumula.
Manang isang araw ay tinauag ito nang Hucom na nagn~ganlang si Apricio, at hinicayat siyang di mamagcano na siya,i, sumamba sa man~ga Idolo. Pagca,t, ang uica niya,i, isang caululan ang gauang pag-samba n~g man~ga binyagan, doon n~ga sa isang tauong hamac lamang na nag-caroon nang laking casalanan.
Ang isang gamot naman, na totoong galing sa galis, ay gayon: Ang timbang apat na pisong dahon at san~ga nang damong pinan~gan~ganlang sangdicquit ay ilaga mo nang isang oras calauon sa apat na botella at calahating tubig, sampon nang timbang apat na piso rin dahon nang culutan, at siya ang ibabasa mong mainit-init sa galis, na macalaua maghapon, pag pinurga muna ang maysaquit, at sa loob nang ilang arao ay mauauala ang galis.
Cun minsan ang babaying bagong nan~ganac ay linalagnat siya nang lagnat na may casamang butil na marami sa catauan, na yao,i, pinan~gan~ganlang lagnat na daua, na sinaysay na sa capítulo 59. Ang gamot sa sangol cun hindi iniilaguin niya ang caunaunahang ugaling ilaguin nang man~ga bagong pan~ganac na bata.
Masama dito sa ganitong saquit ang aguardiente, at ang ibang man~ga maiinit na bagay, pati nang man~ga ungüentong may tabá. Mayroon namang tauong binabalingtamad, na gamutin man nang paanyo, ay hindi gungmagaling, bagcus lungmulubha; itong ganitong maysaquit ay magaling pa sa caniya ang houag gamutin, lalo pa cun matanda. Ang saquit na pinan~gan~ganlang piyo, sa uicang castila,i, gota.
Ang pinan~gan~ganlang aftas, ay sin~gao nang bibig, na marahil dumaan sa man~ga sangol; at ang tauag nang tagalog sa nagcacasaquit nang gayon ay dinarapulac, ó linalaso ó tinutula.
Ang pagdalan~gin ay idinaraos cailan ma't may cailan~gan silang hilin~gin sa anitong kinauuculang tawagan, na cung halimbawang sa pagcacasakit upang gumaling ó sa pagnanais na ang nasa hirap doon sa cabilang buhay ay mahan~go at sa ibang bagay pa, ay ang m~ga nuno nilang anito ang tinatawagan na di umano'y siyang m~ga nacacaalám n~g calagayan n~g nan~gandoon sa cabilang búhay at m~ga sumasagót sa dalan~gin n~g catalona, cung halimbawa namang sa pag-paroon sa digma ó sa pagsalakay at upang magwagí ay ang hubog n~g lan~git ang dinadalan~ginan na canilang pinan~gan~ganlang bataubaw; at gayon din sa iba't ibang dahilan.
Salita Ng Araw