United States or Vanuatu ? Vote for the TOP Country of the Week !
Mayroong isa pa manding masama, na marahil canin nang tagarito sa Filipinas, yaong bagang itinitinda, na ang pan~gala,i, suman, empanada, oocan, calamay, madhoya, ó tinapay na hindi alza, na paraparang nacasisira sa sicmura; at saca nanhihila nang lagnat, man~ga bicat, at sarisaring sibol sa catauan nang tauo. Ang man~ga dahilang iquinalalaqui nang man~ga saquit nang tauo.
Cun ang baga,i, nadoroon sa loob nang catauan doon sa pinan~gan~ganlang baga, ay gagauin ang man~ga bilin sa capítulo 6 nitong librong ito. Ang gamot sa bicat sa uicang castila,i, lamparónes ó escrófulas. Ang pinan~gan~ganlang bicat ay sungmisibol sa liig ó sa quiliquili; cun minsan hindi doon lamang, cundi sa dibdib at sa lahat na casucasuan nang catauan nang tauo.
Bucod doon sa man~ga bucol na sinabi co sa man~ga párrafong natalicdan, ay mayroong isa pang bagay na hindi matigas para nang man~ga bicat, at hindi rin masaquit, na ang pan~galan nang castila doo,i, lobanillos. Nagsisisibol sa ulo, sa man~ga camay, sa tuhod, at sa ibang man~ga lugar nang catauan. Ang gamot dito,i, gayon: ang isang malapad na tinga ay itapal doon nang mahabang panahon.
Ang gamot sa may bicat ay gayon; ang maysaquit ay pupurgahin macalaua touing bouan n~g bilin sa número 21. Datapoua cun minsan nacacasama ang purga. Papambo siyang parati sa tubig na hindi totoong lamig, at houag doon sa m~ga ilog na may malalim na lunas, na dahil doo,i, hindi inaarauan ang tubig.
Cun siya,i, malapit sa dagat ay uminom touing umaga nang isang vasong tubig sa dagat din, na yao,i, isang pinacapurga; at cun malayo siya sa dagat, ang tubig na dinoonan nang asin ay na-aari. Houag siyang cacain nang man~ga cun anoano. Magaling naman sa saquit na bicat ang pag-inom nang tubig na cun bumucal sa lupa ay mainit na, para nang sa bayan nang Los Baños.
Cun minsan gaua nang escorbuto , ó nang bicat , ó nang hica , ó nang bulutong ó ticdas. Cun minsan naman dala nang mahalay na saquit na namamahay sa catauan, na doon mahahalata, cun baga nagsusugat, ó namumutoc, ó macati ang punong catauan.
Cun minsan namamaga ang isang labi nang bibig at ang ilong. Itong man~ga bucol na pinan~gan~ganlang bicat, ay matigas, hindi mainit, hindi masaquit, at tila louag doon sa quinadoroonan, sapagca cun ugain n~g daliri ay ga sungmusunod. Cun ang binibicat ay bata, ay hindi maliuag gamutin; datapoua cun matanda ay malauon bago mauala ang bicat.