United States or Falkland Islands ? Vote for the TOP Country of the Week !


Ang man~ga pasa sa catauan gaua nang pagcahulog sa cabayo o sa mataas na lugar, ó dahil sapagca ang may catauan ay pinalo, ó naipit, ay yaong dugong nadoroon sa casangcapang nasactan, na na-bobobo,t, napapacalat sa ilalim, sapagca napupunit ang pinaca alulod, ó ugat na dinaraanang parati nang dugo, at yaon cun minsan ang biglang pagcamatay nang may catauan.

Cun minsan dinaraanan nang malaquing hirap ang maysaquit sa icapat na arao. Ang saquit na Pulmonía ay nauauala,t, nacucuha sa paglura, at sa pag-ihi: dito sa ihi nang maysaquit sa dacong icapitong arao mayroong naquiquitang latac na marami, na ang color ay maputing itim, at cun minsan nana ang nadoroon. Saca hungmahalili ang pauis na nacagagaling sa maysaquit.

Ang pag-iilaguin nang darag-is ay cun minsan dala ang ibang man~ga bagay na pag iilaguin na sinaysay co sa man~ga capítulong natalicdan. Cun minsan naman ay dala nang bulati, na nadoroon sa loob nang bituca, ó gaua nang pagsusugat nang pouit, ó sapagca ang may cataua,i, quiniquilmos. Caya pagca nacuha,t, nauala itong man~ga saquit, ay nauauala pati nang pag-iilaguin nang darag-is.

Ang isa pa roon ay macati yaong casangcapang yaon, na dahil doo,i, parating quinacamot, at pinipisil nang may catauan; ang pos-on ay mabigat, at cun malaqui ang batong nadoroon sa loob, ay bahag-ya na macaihi ang maysaquit, at cun umihi ay patac patac.

Cun totoong cailan~gan ang pagsasangra, nang magyaring cunan nang maraming dugo; saca gagauin ang man~ga bilin sa párrafo 272 na sinundan nito; bucod dito magaling sumpitin arao-arao ang bilin sa número 5 ó 6 Cun ang saquit ay nadoroon sa dibdib, ó sa tiyan, ó sa bay-auang, ó sa ibang lagar na masama, ay houag pacanin ang maysaquit nang anoman, cundi painuming parati nang tubig na pinaglagaan nang palay, ó linugao lamang.

Cun hindi rin ungmaampat ang dugo, at ang sugat ay nadoroon sa camay ó paa, ay cailan~gang bigquisan ang casangcapang nasactan sa itaas nang sugat nang isang bigquis na ang lapad ay tatlong daliri man lamang, na pinipitpit nang isang caputol na cahoy nang umigting; houag lamang pacalulubhain, at maca mabuloc ang laman; maminsan-minsan ay lolouagan ang bigquis.

Cun ang sugat ay nadoroon sa paa, ay masama sa may catauan ang lumacad na parati, ang magpahan~gin ang yumapac sa basá, at ang mahan~ginan ang caniyang sugat. Ang isa pang magaling na totoo sa may sugat na lauon, ay lag-yan nang fuente sa paa, ó camay bago bahauin ang sugat.

Cun ang dugong nangagaling sa puso ay dungmaraan sa pina~gan~ganlang arterias, ay nararamdaman doon ang pagtiboc nang pulso Datapoua cun ang dugo ay ungmooui ó nagsasaoli sa puso, ay hindi dungmaraan sa arterias, cundi sa venas ó sa ugat na nadoroon sa dacong ibabao nang laman nang catauan.

Painumin ang bata nang tubig na sinamahan nang caunting azúcar ó pulot. Ang gamot sa man~ga sangol cun ungmaasim ang nadoroon sa canilang sicmura. Ang gatas na sinususo n~g man~ga bata ay marahil umasim sa man~ga sicmura nila, na doon nangagaling ang m~ga cólico, ang man~ga convulsión, ang pag-iilaguin ó ang pagsuca nila. Ang aceite de almendras ay masama roon.

Saca cailan~gang pacausisain ang totoong dahilan nang saquit, at cun nahahalatang nadoroon sa bun~go ó sa utac nang ulo, cun marugo ang may catauan, ay cailan~gang sangrahan pag siya,i, nasaol-an; at cun nagcacasaquit dahil sa nauala,t, inurun~gan siya nang pauis ó galis ay gagamutin para nang turo sa capítulo 54.