United States or Austria ? Vote for the TOP Country of the Week !


Marahil waláng macapan~gabás na bumigáy n~g palò n~g isáng sinelas, sa pagca't nananatili, tumátanaw sa malayong pinapan~gún~gunot ang m~ga kilay, nagmumog, lumurâ n~g malacás at nagcruz pagcatapos. Binucsán ding may tacot ang isáng maliit na bintan

Ang saquit na suba dahil sa cahinaan nang catauan nang tauo, ay hung mahalili, ó sungmasabay cun minsan sa pag-iilaguin nang malacas, sa pagbabalin~goyn~goy, ó sa pagpauis, sa malimit na pag-gaua nang mahalay, sa pagcapuyat, ó sa malauong pananab-ang nang pagcain; sapagca ang man~ga ganito,i, paraparang totoong nacacahina sa catauan.

Cun baga mauala man yaong saquit, at malacas lacas man ang may catauan, ay hindi pa dungmarating na cusa sa caniya ang ugaling pagdaan nang sa panahon, ay gamutin, nang panaugan siya, ayon sa turo sa capítulong ito.

Cun malacas lumahoy ang dugo, ay pinapagmumumog ang bata nang tubig na sinucaan na dinoroonan nang ilang butil na salitre, na cailan~gan ihanda muna. Maigui ring basain ang lugar na linalabasan nang dugo nang caonting aguardiente, na ang sa icatlong babagui ay suca. Maminsan-minsan ay pararaanan n~g isang daliri ang ilalim nang dila nang houag magcapit uli yaong m~ga guinupit.

Caraniwang tao'y haling ang isípan at sa pagca't silá'y nagbabayad mandin, carampatang silá'y pag-salitang han~gál n~g upang matowa sa ga-yóng pagbágay. Natutulog n~g tahímic, na tagláy iyáng pagpapaimbabaw n~g m~ga elemento , ang dagatang nalilibot n~g canyang m~ga cabunducan, na anó pa't tila mandin hindî siyá nakialam sa malacás na unós n~g gabíng nagdâan.

¿Anó ang sinasabi ninyo, capitana Maria? ang sabing malacás n~g unang babáeng nagsalita, na pinagduduop ang m~ga camáy.

Pagcatapos n~g m~ga ¡oh! at ô n~g paghinto dakilang iniunat niya ang canyang canang camáy sa dacong altar at tumitig sa Alcalde, naghalukipkip pagcatapos, na waláng anó mang sinasabi; n~guni't caguinsaguinsa'y inihalili sa mahinhing kilos ang cagalawán, iniling-ay sa licód ang úlo, itinuró ang dacong pintóng malakí na pinutol ang han~gin sa pamamag-itan n~g taguiliran n~g camáy n~g boong cabilisán, hanggang sa acalain n~g m~ga sacristang ang cahulugán n~g gayong galáw ay ipinag-uutos sa caniláng ísará ang m~ga pinto, at gayón n~ga ang caniláng guinawâ; nagdamdam ligalig ang alférez at nag-alinlan~gan cung siyá'y lálabas ó hindî; datapuwa't nagpapasimulá na ang nagsesermón n~g pananalitang malacás, punô at mataguinting: tunay n~ga palá namáng totoong matalinò sa panggagamót ang dating canyáng tagaalagang babae.

Ilagay ang paraan n~g pagtuturo sa bayan sa boong nasasacupan n~g República at ituro ang man~ga patungtun~gang susundin sa paghuhusay sa man~ga malacas at sa man~ga maysaquit. Icalabinglima. Magcaloob n~g man~ga Karan~galan at gantí, pati nang capatauaran sa sála, na ihamong nang Pamunoan. Icalabinganim.

Ang nagcacasaquit nang gayong saquit, ay natatamlay muna,t, nalilio; sungmasaquit ang ulo; ungmuugong ang tayin~ga. Lungmalabo ang pagtin~gin; malacas ang cabacaba nang puso, ang pagtulog ay hindi mahimbing, at ang paghin~ga ay mahirap; ang man~ga bituca ay napupuno nang han~gin; ang muc-ha ay pungmuputla, ang man~ga paa,t, camay nanglalamig.

Ang icanim, ay ang ibang man~ga saquit, na cun minsan ay magcasama nang desmayo. Ang gagauin sa sinusubaan, ó nadedesmayo dahil sa siya,i, marugo. Caya nahahalata, na ang maraming dugo ang nagdadala nang desmayo, sapagca ang may cataua,i, malacas at mataba.