United States or Chile ? Vote for the TOP Country of the Week !


Cun mayroong batang dinaraanan nang suba, sauan ó ibang bagay na convulsión, caalamalam ang totoong pinan~gagalin~gan noong man~ga saquit na yao,i, ang maasim sa sicmura, ó ang pagsibol nang n~gipin, ó ang bulati, ó ang hindi paglabas nang unang iniilaguin nang batang bagong pan~ga-nac.

Mayroong malimit daanan nang sauan, suba, ó nang ibang bagay na convulsión . Ang pag-gamot sa gayong bata ay maliuag. Aral na nauucol sa pangsasangra sa man~ga maysaquit, pati na pagpapacapit sa linta. Dalaua ang dahilan na sucat ipagsangra sa tauo: ang nauuna, cun marugo ang may catauan; ang icalaua, cun ang dugo niya,i, ungmiinit na yao,i, pinan~gan~ganlang inflamación de sangre.

Ang saquit na suba dahil sa cahinaan nang catauan nang tauo, ay hung mahalili, ó sungmasabay cun minsan sa pag-iilaguin nang malacas, sa pagbabalin~goyn~goy, ó sa pagpauis, sa malimit na pag-gaua nang mahalay, sa pagcapuyat, ó sa malauong pananab-ang nang pagcain; sapagca ang man~ga ganito,i, paraparang totoong nacacahina sa catauan.

Ang pagcasangra sa maysaquit ay maigui rin cun siya,i, malacas ó matabang totoo; n~guni cun mahina ó maramdamin ang babayi, ó lauon nang panahong siya,i, marahil daanan nang suba, ay hindi sucat sangrahan. Magaling namang doonan sa talampacan nang tig-isang bato ó ladrillong mainit, at cuscusin nang malacas nang mainit na damit ang caniyang paa hangan tuhod, ang camay, sampon nang tiyan.

Ang gagauin sa nadedesmayo ó nahanaan dahil sa siya,i, linabasan nang maraming dugo sa ilong, ay aquing sinabi na sa capítulo 42; siya ang sundin. Datapoua cun ang dahilan nang saquit na suba ay ang ibang man~ga sinaysay co sa párrafong sinundan nito, ay ganoon ang paraan nang pag-gamot.

Ang maigui sa lahat ay ang paglalaga nang isang dacot nang dahon nang cahel sa dalauang tagayang tubig, at capag naiga na ang calahati, ay inaalis sa apoy, at yao,i, minsanang ipainom sa maysaquit sa umagang-umaga. Cun baga bata ang dinaraanan nang convulsión, nang suba, sauan, ó alferecía, ay babasahin mo ang capítulo 86. Ang saquit na alferecía, na ang tauag sa Maynila doo,i, taon.

Dito rin nauucol ang saquit na marahil dumaan sa man~ga babayi, na pinan~gan~ganlan namang suba na sinaysay co na sa párrafo 417. Ang nadedesmayo dahil sa mayroong saquit sa caniyang litid, ay cailan~gang lumacad na parati ó magpasial, lalo pa cun umaga. Ang purga, ang pagsasangra, ang mahabang tulog, at ang di pagpanaog sa bahay ay pauang masama sa caniya. Nota.

Ito ring man~ga dahilan ay pinagmumul-an naman nang pagquinal nang catauan nang tauo, na cun minsan sungmusunod ó cun minsan sinusundan nang suba ó desmayo.

Ang gagauin sa tauong sinusubaan ó nadedesmayo dahilan sa mayroong saquit sa caniyang man~ga litid. Ang saquit na suba dahilan sapagca mayroong saquit sa man~ga litid, ay siyang cusang nauauala, capag pinapaypayan ang may catauan at pina-aamoy nang m~ga mabaho. Mabuti ring atuhing basain n~g tubig na malamig na sinucaan ang noo, pati nang quibotquibotan nang maysaquit.

Ang gamot sa sinasauan, na yaong saquit na yao,i, isa rin nang pinan~gan~ganlan nang castilang epilepsia, ó mal caduco ó mal de corazón. Ang pan~galan cun minsan nang tagalog dito,i, suba; ang tauag cun minsan doon nama,i, panhihimatay, capítulo 11.