United States or Nigeria ? Vote for the TOP Country of the Week !
Si Tirso ay kasal sa babaeng iyon, oo, nalalaman niya; n~guni't ¿bakit pa niya hahan~garin ang mapapisan sa isang talipandas na walang tunay na pagibig sa kanya? Saka, ang kanilang pagkakasal ay lihim na lihim at walang sinomang nakamamalay liban sa hukom na sa kanila'y nakialam.
=Sa Nakamatay.= Ang nakamatay n~g isang alipin at humin~gi n~g tawad ay hindi pinarurusahan n~g lubhang mabigat, kungdi pinapagbabayad lamang sa pan~ginoon n~g halagá n~g aliping napatay saka hinahatulan n~g hukom n~g iba pang parusang kanyang magalin~gin.
N~guni't kung humin~gi n~g tawad ay pagkaalipin na lamang at kung may salapi ay maaaring magbayad n~g isang gayon at huag maalipin, at kung gayon ay ibinibigay ang kalahati n~g salapi sa ginawan n~g masama at kalahati ay sa m~ga hukom.
Ang nakamatay n~g isang timaua ay kamatayan rin ang parusang inilalapat; n~guni't kung humin~gi n~g tawad ay inuuurong ang gayong parusa at ipinaaalipin na lamang sa namatayan. Di umano'y kung sakaling salapi ang nagíng kahatulan ay kalahatí lamang ang ibinibigay sa namatayan at ang kahahatí ay sa hukom.
Inaharáp ang sakdál sa pangalawáng hukóm, dapwa't ito'y tumanggíng lumítis sa usapín, sapagka't siyá'y kamag-anak ng nagsasakdál na si Julio.
Sinusundan siya nina Julio, Gerardo at ng maraming táong bayan. Di naláon at dumatíng ang mga nagsasakdál sa tanggápan ng hukóm; nguni't sa masamáng pagkakátaon, itó noo'y walâ sa loob ng bayan. May nagsasabing siya'y napa sa Maynil
"Ah! mga kahabághabág!... Sakâ kayó magsisísi!!..." Hindî nasáyang ang mga salitâ ni Gerardo: sa labás ng tindáhan ay boong báyan na halos ang sa kanya'y nakikiníg. Pagkaráan ng iláng sandalî ay pinatindíg ang amerikano. "Lumabás ka rito" aniya, "at humaráp ka ngayon din sa hukóm." Ang inutusan ay nakayukông tumindíg, nakayukông lumabás at nakayukông sumapít sa pintô ng hukuman.
Kung nagkakaalit, ang mag-asawa ay naghihiwalay, at ang humahatol sa m~ga ganitong sigalot ay ang m~ga kamag-anakan nila't ang m~ga matatanda at ito, ani Rizal, ay lalong mabuti kay sa kautusan n~g m~ga inglés at n~g m~ga frances tungkol sa paghihiwalay n~g mag-asawa, sapagka't sa m~ga ganitong sigalot n~g m~ga kabahay ay makapupong mabuting humatol ang m~ga kamag-anaka't matatanda kay sa sino mang pantas at hukom, magpakadunong dunong man.
Ang mga ilaw ay muling nagliwanag. Nilingon kita sa inyong palko na parang isang hukom na nagmamasid sa mga salaring lalapatan ng parusa. Sa paglingon kong ito'y muling nagtama ang ating mga mata at sa iyong titig ay waring nabasa ko na mayroon kang ibig sabihin.
Sa haráp n~g kagalanggalang na Hukom ang lahat n~g kailan~gan ay ginawa at isinakatuparan n~g Tagausig-sala, at gayon din n~g Tagapagtanggol sa dakong nauukol sa kanyang tungkulin ... Ang paglilitis ay natapos. Subali't ang Hukuman ay hindi nagpasya. Ipinagpaliban ang kanyang hatol, upang sa mataman niyang pagsusuri ay idaan ang lahat.
Salita Ng Araw