United States or Morocco ? Vote for the TOP Country of the Week !


Al dat andere was weggezonken, zooals men dat tegenwoordig met naïeven verklaringswaan uitdrukt: onder den »drempel van het bewustzijn". Mijn vader had echter weer een anderen drempel. Hoe de man, tot mijn en zijn eigen rampzaligheid, daar nu juist op dat buitenpad moest wandelen, juist op dien Zondagmorgen, ik weet het niet.

De fiere appelschimmel, het edele strijdros stapt met zijn berijder langs een naïeven boom aan een naïeve bloemenweide, die zich met kinderlijk primitief maar gevoelig perspectief verliest in de hoogte, terwijl het Schaakbord let wel, met zeven maal acht velden! de lucht doorzweeft en den ridder tot volgen noodt.

»In Holland," antwoordde ik zoo ernstig mogelijk, terwijl ik het opgewipte vischje loshaakte: »In Holland, Angelo, zijn =alle= meisjes mooi." »Alle zonder onderscheid?" vroeg hij, met een zweempje van naïeven twijfelzucht. »Alle zonder onderscheid", herhaalde ik. »Ook die welke ongetrouwd blijven?" »Die inzonderheid, Angelo.

De naïeven, de eenvoudigen van harte zijn de bezittenden.

Ze overdreef hare vriendelijkheid en hij, overgelukkig, pronkte in 't genot van zijn man-zijn, zijn meester-zijn. De plotselijke omdraai van Goedele's handelwijze was bij hem gauw begrijpelijk geworden en, in naïeven overmoed, schreef hij nu de verandering toe aan zijn eigen geduld en karaktervastheid. Hij stapte nevens haar en voelde zich groot en sterk.

Komisch is hij in zijn naieven lofzang op den honing, niet minder in de deftigheid waarmede hij een wijs spreekwoord te pas brengt; hij, de gulzigaard, over het "maathouden"! Dan zien wij "arm man Brune" in de knijp: met een bebloeden kop, zonder wangen, met slechts één oor, drijft hij vloekend de rivier af; hijgend van inspanning, steunend van pijn, ligt hij op den oever; liever dan Reinaerts bittere grappen te verdragen, springt hij opnieuw in het water.

Ook hier komt sentimentaliteit omzichtigheid verschalken. Hij legt de kleur dan náast in plaats van tusschen de lijnen van zijn beeld, als op een Turnhoutsch kinderprentje. Van verre en voor den naïeven toeschouwer is er toch altijd blauw, en rose en rood op het blad. Over de schoonheid van Amelberga hooren we niets dat ons die werkelijk kan laten vatten.

Hier tracht men dus zijne tegenpartij in rechten te schaden en hoopt dat hetgeen met de plaat geschiedt, ook de personen zelf zal overkomen. De symboliek hierbij verraadt een uiterst naïeven gedachtengang. Lood is zwaar, dus moet het ook op een afstand een bezwarenden invloed uitoefenen. De spijker houdt vast, dus moet hij ook op afstand iemand vastleggen.

Weliswaar maakt zijn philosophische natuurbeschouwing op ons vaak een wat naïeven indruk; begrippen uit zijn tijd als de "fluida" zijn voorstellingen, waar wij tegenwoordig niet verder mee komen.

De meest dichterlijke onder deze scheppingen van den volksgeest is het sprookje. Het is een volstrekt-fantastisch volksverhaal, zonder beperking van plaats, persoon of tijd. Het ontstaat in den volksmond zonder bepaalde aanleiding, enkel en alleen om der wille van zich-zelf. Het wordt geboren uit den naïeven, spontanen drang, zich te verlustigen in het spel der verbeelding.