United States or Gibraltar ? Vote for the TOP Country of the Week !
Eene fijne, behendige wending schatten zij boven alles, terwijl zij den stillen maar sterk aangrijpenden natuurklank van het hart minachten. Eene eenigzins stoute en wijze vlucht der phantasie, ieder krachtig woord van het overstroomende dichterlijke gevoel wordt door hen zelfs al spoedig "smakeloos" genoemd.
Algemeen oefent het uiterlijk van deze allerliefste schepseltjes een onweerstaanbare bekoring uit; waarschijnlijk is in dit gevoel de oorsprong te vinden van de talrijke aantrekkelijke overleveringen, waardoor de dichterlijke phantasie der meest verschillende volken het leven van deze vogeltjes verheerlijkt heeft.
Schoonheid was haar deel. Stellig hebt gij in dichterlijke droomen dikwijls van de onwederstaanbare heerschappij gelezen, welke deze uitoefent, maar er in de werkelijke wereld schaars treffender blijk van gezien, dan dat, waardoor hare lieve heldere kijkers, haar goêlijk-mooi gezigtje soms voorbijgangers of toeschouwers verraste.
En dat alles niet voor een enkel oogenblik, niet in de bedwelmende opwinding van het woelige slagveld, niet ten aanschouwe van eene juichende schare: neen, maar weken en maanden lang volgehouden, in kwellende en uitputtende eenvormigheid; maar met nuchtere somberheid en zonder een zweem van dichterlijke betoovering; maar alleen, ongezien en onbekend, in een vergeten hoek der wereld, in sneeuw en ijs begraven, te midden van eene ongenaakbare wildernis.
De dichter is meest onbekend, omdat op den bodem der onderkultuur, der naïeve volkskunst, dichterlijke individualiteit kwalijk gedijt. Het lied is alles, op den zanger wordt weinig acht geslagen. Het lied wordt beschouwd als gemeengoed, omdat het uiting geeft aan de gevoelswereld, welke aan alle volksgenooten gemeenzaam is.
Doch evenzeer is het mogelijk, dat hijzelf er zich met liefde aan wijdde; moge ook Koning Jan op verre na niet zooveel belangstelling wekken als de door eigen schuld ongelukkige, maar dichterlijke Richard de Tweede, de figuur van den zich tot een held ontwikkelenden bastaard Faulconbridge, de tooneelen, waarin Constance of haar zoon optreden, waren wel waardig, dat Shakespeare ze bewerkte.
Hoe veel of hoe weinig het juist moge zijn, 't zal ten minste dichterlijke gevoelens en wijzen van bevatting kunnen opwekken en geboren Dichteren aanleiding bieden, om een beter en volkomener pad door de hoogere streken der wareld van gevoel in te slaan.
Maar het volk heeft deze opvatting op eigenaardige en dichterlijke wijze gekerstend; het zijn nu de zielen der ongedoopte kinderen, die op den reiziger toehuppelen en trachten hem naar een water of poel te leiden, om gedoopt te worden. Als men in Vlaanderen en Noord-Brabant de stalkeersen wil doopen, een kruis over hen maakt en de doopformule uitspreekt, komen ze in ontzaglijken getale rondom u.
Hier is dus niet een algemeen-menschelijk standpunt, dat u op dichterlijke wijze vertolkt, merkte ik op, maar een speciaal schoonheids-standpunt, een aesthetisch standpunt, een poëtenstandpunt. Juist, want het aesthetisch beginsel kan zijn sappen trekken uit alle levensbeschouwingen en alle tijden: dat is het supreme standpunt.
Begunstig 't, is 't iets meer dan Dichterlijke logen; Maar, stijgt het stouter dan eens Christens Godsvrucht past, Verstoor het uit genade, en leg mijn' waanzin vast!
Woord Van De Dag