United States or Ireland ? Vote for the TOP Country of the Week !
Het land, alhoewel wat heuvelachtig, ziet er uit als hier; de lieden zijn er Kerels van ons geslacht en spreken er hetzelfde Dietsch als wij, Kerels van Vlaanderen ." "Zij zijn dus ook vrije mannen?" "Dat weet ik niet al te wel", gaf Dakerlia, het hoofd schuddende, ten antwoord.
Daar sprak men slechts Dietsch, gaf en ontving recht volgens voorvaderlijke instellingen, en bewaarde de eeuwen door een schat van instellingen, gebruiken, zeden en gewoonten. Het ideale streven van den adel en de geestelijke "minne" waren voor hunne nuchterheid te hoog.
Zoo missen wij in de bewerking het beeld van den valk die op het lokaas aankomt, de beeldspraak omtrent den paradijsappel; in het Fransche verhaal van Sint Maarten die zijn mantel doorsnijdt, krijgt men "het stalen zwaard" te zien de Nederlandsche bewerking spreekt slechts van de "snede die den mantel deelde in tween". Elders is eene tegenstelling grootendeels verloren gegaan; op een paar plaatsen eene realistische uitdrukking weggelaten of de tint verzacht en het Dietsch ingetogener dan het Fransch .
Ook in deze zake geldt my »Vryheid, blyheid." En al is dan myne taal niet onnoodiger wyze nieuerwetsch schoolmeesters-hollandsch, goed-nederlandsch, zuiver dietsch is zy zeker. Zy is louter. En dat kan men van de meeste werken der hedendaagsche Hollanders niet getuigen. Ach neen!
Adinez-li-Rois, een Brabander, was de grootste Fransche zanger zijner eeuw, terwijl Jan van Heelu in het Dietsch den slag van Woeringen beschreef en Lodewijk van Velthem den Spiegel Historiael van Maerlant voltooide. Jan De Clercq ook Jan van Boendaele genaamd, schreef eene Rijmkronijk van Brabant en verscheidene andere dichtwerken.
Gelderland komt achteraan; het Latijn handhaaft zich daar nog in de staatsstukken der 14de eeuw, maar wordt toch ook reeds in die eeuw door het Dietsch overvleugeld . Ook in de rechtsbediening zien wij dat streven naar eerbiediging der moedertaal.
In zijn Alexander verklaart hij met nadruk dat hij "die waerheit, meer no min" in het Dietsch wil uiteenzetten; èn in dien roman èn in de overige vergenoegt hij zich niet met zijn voorbeeld te volgen; doch hij vult het aan, wijzigt of bestrijdt het, zooals hij meende dat de historische waarheid het eischte.
Dat de bewoners dezer landen tusschen Duitschers en Franschen in woonden; dat, in de Zuidelijke Nederlanden, het Dietsch onmiddellijk paalde aan het Fransch, was oorzaak dat Fransche taal en letterkunde te onzent gemakkelijk ingang konden vinden.
Een perkament ontplooid hebbende, las hij den volgenden brief, hem bij de lezing in het Dietsch vertalende: "Lodewijk, de koning van Frankrijk, groet minnelijk al zijne goede zonen, de inwoners van het graafschap Vlaanderen, en kondigt hun aan dat hij van Atrecht is vertrokken om tot hen te komen, aan het hoofd zijner koninklijke legers, vervuld met dapperheid en met de kracht Gods, zijne onverwinnelijke hulp.
Die invloed beperkte zich niet tot de grenzen van het Dietsche taalgebied, noch tot des schrijvers taalgenooten, maar strekte zich uit tot Neder- en Opper-Duitschland en was krachtig nog in de 16de eeuw, toen zijne werken veelvuldig in de kloosters werden gelezen en in eene Latijnsche vertaling toegankelijk gemaakt ook voor hen, die geen Dietsch verstonden.
Woord Van De Dag